Fot. 123RF/Picsel
Na przestrzeni lat pojawiło się wiele teorii, które uznawały jajka za niekorzystne dla zdrowia, ponieważ ich żółtka posiadają bardzo dużo cholesterolu. Badania dowodzą, że w jednym jajku znajduje się około 0,3% tego składnika, czyli dopuszczalna jego dawka. Co więcej, cholesterol pochodzący z jaj jest przetwarzany przez nasz organizm w zupełnie inny sposób, niż ten, który produkuje wątroba. Dzięki czemu nie osiada się on w naszych tętnicach. Ponad to jajka zawierają lecytynę, która w skuteczny sposób walczy z odkładaniem się złego cholesterolu w organizmie człowieka. Z tego wynika, że każda zdrowa osoba może zjeść nawet trzy jajka w ciągu doby, a w szczególnych przypadkach, jakimi bez wątpienia są święta wielkanocne, nawet więcej.
Czy jajka są zdrowe?
Niepodważalnym faktem jest to, że jajka są źródłem pełnowartościowego białka. Światowa Organizacja Zdrowia uznała, że białko pochodzące z jajek jest wzorcowe, czyli to najlepsze jakościowo białko. Jest ono również najlepiej przyswajalne przez nasz organizm, ale to nie wszystko. Jajka posiadają 13 witamin m.in. A, E,D,K, jak i B2, B9 I B12. To też bardzo dobre źródło takich składników mineralnych jak fosfor, potas, wapń, żelazo, magnez, cynk, selen, a nawet beta-karoten i luteina. Jajko jest również jedynym produktem, który zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne. To o tyle ważne, że człowiek nie ma zdolności do ich wytwarzania, a są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Dlatego więc, musi je dostarczyć z pokarmem, wystarczy zjeść dwa jajka dziennie, a pokryją one około 40% zapotrzebowania. Jeśli chodzi o tłuszcze, okazuje się, że tutaj sprawa również wygląda korzystnie dla ludzkiego organizmu. Jedno zawiera około 5g tłuszczu, wartym uwagi jest fakt, że w tym jest tylko około 0,1g szkodliwych nasyconych tłuszczów. Co więcej, w ich składzie znajdziemy nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Istotne jest również to, ze jajka posiadają cholinę, która czuwa nad prawidłowym funkcjonowaniem mózgu.
Jajka od zarania dziejów były podstawą diety każdego człowieka. Należy pamiętać o tym, że już około 4000 lat p.n.e w Indiach zaczęto udomawiać kurę bankiwę, czyli dzikiego przodka dzisiejszej kury. To właśnie od tego czasu zaplanowane było spożycie tego produktu odzwierzęcego, ponieważ był ogólnodostępny i łatwy do wyhodowania. Z biegiem lat pojawiały się różne teorie dotyczące jajek, dziś stanowią one podstawę dobrze zbilansowanego jadłospisu. Dzięki temu, że jajka zawierają duże ilości białka i dobrego tłuszczu, a śladowe węglowodanów są ulubionym produktem dietetyków. Okazuje się, że białko prowadzi do lepszej stabilizacji poziomu cukru we krwi człowieka. Zatem, zjedzenie jajka przez długi okres czasu utrzymuje uczucie sytości, co bez wątpienia przydaje się w okresie odchudzania. Dodatkowym atutem staje się fakt, że dieta, w której pojawiają się jajka nie może być nudna. Jest to produkt, z którego można stworzyć masę rozmaitych przepisów. Schematyczność zdecydowanie negatywnie wpływa na podejście do diety, dlatego towary o szerokim wachlarzu wykorzystania stają się niezwykle cenne. Dodatkowo jajka są niskokaloryczne, średnio, jedna sztuka ma około 70 kcal. Dietetycy z amerykańskiej Kliniki Mayo opracowali dietę odchudzającą, która skupiona jest jedynie wokół jajek. Posiłki są monotonne, ale przyczyniają się do szybkiej utraty zbędnych kilogramów. Można zrzucić nawet około 5kg w ciągu kilku dni. Niestety, dieta jest dość restrykcyjna i nie nadaje się do dłuższego stosowania. Po dwóch tygodniach okazuje się szkodliwa dla naszego zdrowia.
Kiedy jajka mogą być niebezpieczne?
Mimo bogactwa jajek, lekarze wciąż ostrożnie podchodzą do ich spożywania. Zdecydowane ograniczenia związane są z alergią na białko, które znajduje się na 2 miejscu w rankingu najczęściej występujących alergii. Należy pamiętać o tym, że przez swoje intensywne działanie nie powinny jadać go niemowlaki. Dopiero od około 8/9 miesiąca życia można stopniowo wprowadzać je do menu dziecka. Mitem jest też fakt, że kobiety w ciąży nie powinny jeść jaj. Wręcz przeciwnie, wpływają one pozytywnie na układ nerwowy, co więcej pozwalają walczyć z nietolerancją pokarmową u dziecka. Ograniczyć natomiast powinny się osoby, które stosują dietę niskotłuszczową, ponieważ w żółtku znajduje się duża ilość tłuszczu. Takie osoby, będą zmuszone zadowolić się smakiem samego białka. Warte uwagi jest też to, że jajka gotowane dłużej niż 10 minut tracą swoje wartości odżywcze i mogą powodować problemy z trawieniem. Jeśli zdecydujemy się na ich smażenie, warto użyć do tego tłuszczów wielonienasyconych, czy olejów roślinnych. Tutaj tez uwzględnijmy czas, smażenie skutkuje wytworzeniem się niebezpiecznych związków, które również stają się szkodliwe dla naszego zdrowia. Ważna jest również pora ich spożycia, najlepiej wykorzystać je na śniadanie, kolacja z użyciem jajka może być dla nas zbyt ciężką. Sen dla naszego organizmu to przede wszystkim odpoczynek. Odpoczywa nie tylko ciało, ale każdy narząd wewnętrzny, w tym układ trawienny. Złym pomysłem będzie więc obarczenie go ciężką praca związaną z przetworzeniem jajka.
Jak wybrać dobre jajka?
Bez wątpienia najlepszym wyborem będzie świeże, prosto z kurnika jajko. Niestety w dzisiejszym świecie, ciężko znaleźć idealnego dostawcę, którego zwierzęta żyją w odpowiednich warunkach, a produkty odzwierzęce są w pełni zdrowe i naturalne. Dodatkowo problem powiększa się dlatego, że na rynku dostępne są różne rodzaje jajek - kurze, gęsie, kacze, indycze, a nawet strusie. Dodatkowo, często nie mamy czasu na sprawdzanie stanu i jakości kupowanych przez nas jajek. Z pomocą przychodzą oznaczenia, które znajdują się na skorupkach. Symbole mówią o systemie chowu, czyli sposobu, w którym kury są hodowane. Dodatkowo zaznaczony jest też kraj pochodzenia, jak i zakład.
-0 oznacza produkcję ekologiczną;
-1 to jajka od kur z wolnego wybiegu;
-2 dotyczy jajek z chowu ściółkowego;
-3 to jaja z chowu klatkowego.
Idealne pisanki, czyli jak ugotować jajko, by nie pękało?
Jeśli chcemy, by nasz koszyk był pełen kolorów, nie może zabraknąć w nim pisanek. Jak więc ugotować jajka, by ich skorupka ostała się w całości? Wystarczy pamiętać o kilku prostych zasadach. Przede wszystkim nie należy wkładać zimnych jajek do gotującej się wody. Różnica temperatur wywoła wstrząs termiczny, co poskutkuje głębokimi pęknięciami skorupek. Kolejna metoda związana jest z ciśnieniem, które wzrasta w jajku podczas gotowania. Jeżeli nakłujemy igłą zaokrąglony czubek, gdzie znajduje się pęcherzyk powietrza, wzrastające ciśnienie znajdzie szybkie ujście z jajka. To niewątpliwie ochroni je przed pęknięciami. Sprawdzonym sposobem jest również gotowanie w zimnej i osolonej wodzie, poza tym, że skorupki nie pękają, po ugotowaniu nie sprawiają też problemów z ich obieraniem.
Tekst: Paulina Białożyt
