Fot. 123RF/Picsel
Narodziny gwiazdy
Historia kawy jest na tyle barwna, że na jej temat napisano już niejedną książkę. Nie może być inaczej, gdyż napój ten nie tylko podbił cały świat, ale także oczarował podniebienia milionów smakoszy. Istnieje wiele sposobów podawania kawy - a każdy niezwykły i podkreślający jej walory smakowe.
Tymczasem jej historia sięga wielu wieków wstecz, ponieważ gotowane owoce kawowca były znane już w I tysiącleciu p.n.e. w Etiopii. Jednak faktyczna popularność kawy zaczęła się rodzić wraz z podróżami arabskich kupców w XIII i XIV wieku, którzy przywieźli ziarna kawy do Jemenu, gdzie opracowano metodę ich prażenia oraz parzenia z nich napoju. Podczas następnych stuleci kawa rozprzestrzeniała się w krajach arabskich, a do Europy zawędrowała w XVI wieku, głównie dzięki importowi kompanii wschodnioindyjskich.
W miejscach, w których kawa się pojawiała, wywoływała początkowo opór tradycjonalistów, szybko jednak został on przełamany. Do aromatycznego napoju przekonał się nawet papież Klemens VIII, któremu kawa tak przypadła do gustu, że oficjalnie zezwolił na jej picie w krajach chrześcijańskich.
Pierwsza brytyjska kawiarnia powstała w Oksfordzie w 1650 roku, a pierwsza kawiarnia o polskim rodowodzie została założona w 1683 roku w Austrii przez Jerzego Franciszka Kulczyckiego, któremu przypisuje się też popularyzowanie kawy podawanej z mlekiem i cukrem. Pierwsze polskie pijalnie kawy, czyli kafehauzy, powstały w Gdańsku, by później rozprzestrzenić się na cały kraj.
Początkowo kawa była napojem elitarnym, dostępnym tylko dla polskich możnych, z czasem jednak stała się bardzo powszechna. Pijano ją solo lub z dodatkami mleka, słodkiej śmietanki, cukru albo soli. Bogaci ziemianie zatrudniali nawet wykwalifikowane kawiarki, których zadaniem było jej parzenie.
Kawa stała się narodowym napojem w wielu krajach w połowie XIX wieku, a jej znaczenie jako towaru handlowego błyskawicznie wzrosło. Obecnie światowa produkcja kawy wynosi 6,9 mln ton, a większe znaczenie handlowe ma tylko ropa naftowa.
Smaczna pokusa
Dzisiaj kawy można napić się wszędzie - kawiarnie, cukiernie, restauracje oferują nam wielki wybór gatunków, smaków i sposobów jej przyrządzania. Dzięki szerokiemu wyborowi kawy w sklepach każdy z nas może też przyrządzić ją na swój ulubiony sposób w domu. Parzona w ekspresie, po turecku, czarna lub z mlekiem - to tylko najbardziej popularne w naszym kraju sposoby podawania tego napoju, a smakosze mogą próbować wielu wariacji.
Listy proponowanych w kawiarniach rodzajów kawy mogą przyprawić o zawrót głowy. Warto pamiętać, co kryje się pod najpowszechniejszymi nazwami.
Espresso - mała, mocna, czarna kawa.
Espresso doppio - podwójne espresso
Espresso con panna - espresso z bitą śmietaną.
Caffe latte macchiato - espresso ze spienionym mlekiem podawane w wysokiej
szklance.
Cappuccino - espresso z pianką mleczną podawane w filiżance.
Caffe americano - espresso, do którego dolewa się gorącą wodę.
Kawę podaje się także z syropami smakowymi: karmelowym, orzechowym, waniliowym i pomarańczowym, z dodatkiem czekolady lub cynamonu, a nawet ze świeżą skórką cytryny.
Sekrety baristy
Sekret dobrej kawy kryje się nie tylko w najlepszych ziarnach, ale także we właściwie przeprowadzonym procesie jej parzenia. Kawę o idealnym smaku, aromacie i konsystencji można wypić nie tylko w kawiarni. Wbrew pozorom uzyskanie takiego idealnego naparu nie jest trudne - nawet w warunkach domowych.
Barista Segafredo Zanetti podpowiada, na co należy zwrócić uwagę i co zrobić, aby przyrządzić kawę zgodnie z prawidłami tej sztuki.
1) Jakość wody: użyj wody mineralnej zamiast wody z kranu. Kamień może utrudniać prawidłowe funkcjonowanie maszyny i mieć wpływ na jakość kawy. Co dwa miesiące używaj odkamieniacza do wody w saszetkach przeznaczonego specjalnie do domowych ekspresów do kawy.
2) Idealne odważenie ilości kawy: na każdą filiżankę kawy zaparzaną w ekspresie potrzebne jest 7-8 gramów kawy. Z reguły miarka do kawy, będąca częścią ekspresu, ma pojemność w przybliżeniu 7 gramów.
3) Wskazówki barmana: po wsypaniu do kolby zmielonej kawy uderz nią delikatnie w stół lub w wewnętrzną stronę ręki w celu równomiernego rozprowadzenia proszku kawowego. Następnie naciśnij mocno kawę za pomocą tampera: wyrównanie powierzchni ma zasadnicze znaczenie przy przyrządzaniu dobrego espresso.
4) Właściwy czas: kawa powinna wypływać z dyszy, formując ciągły i wyrównany strumień. Zwróć uwagę na czas zaparzania kawy. Jeśli kawa wypływa zbyt szybko, spróbuj mocniej ją nacisnąć lub drobniej zmielić, a jeśli wypływa zbyt wolno - sprawdź ciśnienie i grubość mielenia (zwróć uwagę, czy nie jest za drobno zmielona).
5) Właściwa konserwacja ekspresu: po każdorazowym przyrządzeniu kawy usuń resztki kawy z kolby, aby uniknąć niepożądanych fusów, mających wpływ na smak kawy. Raz na jakiś czas przepuść wodę przez pustą kolbę (jak przy przyrządzaniu napoju, jednak bez zmielonego ziarna). Zanim zaczniesz przygotowywać następną filiżankę kawy, odczekaj 2 do 3 minut i sprawdź, czy w kolbie nie ma resztek wody. Zastosuj powyższą metodę także wtedy, gdy myjesz kolbę przy użyciu wody z kranu.
