Fot. 123RF/Picsel
Słodziki są zwykle kilkaset razy słodsze od cukru, np. syntetyczna sukraloza jest 600 razy słodsza, a naturalny stewiozyd pozyskiwany ze stewii - ok. 350 razy. Można więc stosować je w znacznie mniejszych ilościach niż cukier. A przy tym zawierają znacznie mniej kalorii - lub ich wcale nie mają, jeśli słodzik nie jest metabolizowany w organizmie.
Zdrowsze od cukru
Cukier ma złą sławę i znany jest wręcz jako "biała śmierć", szczególnie wśród osób otyłych, odchudzających się czy po prostu dbających o zdrowie. Słodziki są więc wspaniałym sposobem na to, by jeść żywność całkowicie pozbawioną cukru (oznaczaną jako "bez cukru" lub "0 proc. cukru"), ale w zamian za to słodzoną słodzikami tak, że jest w efekcie znacznie słodsza niż jej tradycyjne odpowiedniki. Słodziki stosuje się często w produktach "light" lub "dietetycznych", ze względu na to, że bardzo często - w odróżnieniu od cukru - są niekaloryczne (wcale nie zawierają kalorii).
Co więcej, słodziki nie powodują próchnicy. Nie są po prostu rozkładane przez bakterie w jamie ustnej odpowiedzialne za psucie się zębów. Niektóre ze stosowanych słodzików działają na te bakterie toksycznie.
Pamiętajmy, że ogromna popularność słodzików wynika nie tylko z ich korzyści zdrowotnych, ale i z ich ceny. W większości są znacznie tańsze i łatwiejsze do zastosowania w produkcji (np. mają postać płynną i nie trzeba ich rozpuszczać). Można stosować ich mniej, osiągając wyższy poziom słodkości niż wykorzystując cukier. Dzięki temu słodziki stosowane są nie tylko w produktach dietetycznych - można je spotkać w sokach owocowych, ketchupie, pieczywie, konserwach, tabletkach i oczywiście słodyczach.
W rzeczywistości nie jest tak kolorowo...
Znacznie większa słodycz słodzików sprawia, że przy regularnym spożyciu nasze kubki smakowe - i mózg - są nadmiernie stymulowane. W skrócie - jest nam bardzo słodko, przyzwyczajamy się do tej słodkości, i chcemy jej coraz więcej. Łatwiej ulegamy słodkim pokusom, coraz częściej mamy ochotę na coś słodkiego. Intensywne pobudzanie kubków smakowych zwiększa także apetyt. Robimy się więc głodniejsi, jemy coraz więcej...
Oszukiwanie mózgu - pobudzane są receptory słodyczy na języku, a nie dostarczamy organizmowi kalorii - może też skończyć się tak, że mózg przestanie łączyć słodycz z kaloriami.
A co najgorsze, jeśli przyzwyczaimy się, że wciąż jemy słodkie, zwykłe owoce i warzywa, które nigdy nie dorównają pod tym względem słodzikom, mogą stać się dla nas zupełnie niezachęcające.
Zobacz też: Pełną listę słodzików oraz ich wpływ na nasze zdrowie. Kliknij!
Naukowcy są sceptyczni
W badaniach przeprowadzonych na Uniwersytecie w San Diego badano mózgi ochotników za pomocą rezonansu magnetycznego po wypiciu odrobiny wody z cukrem lub z sukralozą, czyli słodzikiem (poziom słodkości był w nich identyczny). Po wodzie z cukrem u badanych uaktywniał się układ nagrody, odpowiedzialny za uczucie przyjemności związanej z sytością. Nie działo się tak w przypadku sukralozy. Ten mechanizm może być odpowiedzialny za to, że po słodziku jeszcze bardziej mamy ochotę na słodkości.
Wszystko z umiarem
Faktem jest też, że słodziki nie podnoszą poziomu cukru we krwi, dlatego są zalecane cukrzykom. Ostatnie badania sugerują jednak, że nie muszą być do końca takie dla nas korzystne. U osób otyłych, które normalnie nie stosowały słodzików, pojawiły się wahania w poziomie glukozy oraz insuliny we krwi. To pierwsze badania przeprowadzone na ludziach - poprzednie eksperymenty dotyczyły wyłącznie zwierząt, co sprawiało, że były mniej wiarygodne jeśli chodzi o ich działanie w ludzkim organizmie. Nie wiemy więc jeszcze do końca, jak działają na nas słodziki.
Ze względu na zerową liczbę kalorii zawartą w słodzikach (nie są wchłaniane do organizmu), są one zalecane osobom odchudzającym się. I rzeczywiście - jeśli zamienimy chociaż część cukru słodzikami, jest szansa, że zaczniemy chudnąć. Pod warunkiem, że nie zaczniemy "nadrabiać" wchłanianych kalorii za pomocą słodyczy czy fast foodów.
W jednym z badań okazało się, że osoby, które wypijały ponad 21 napojów dietetycznych (słodzonych słodzikami zamiast cukrem) tygodniowo, dwukrotnie częściej cierpiały na otyłość lub nadwagę niż osoby, które nie piły napojów dietetycznych.
Badacze ostrożnie wypowiadają się na ten temat ale wszyscy są zgodni co do tego, by wykorzystywać słodziki rozsądnie. Wszystko w nadmiarze może zaszkodzić. A poza tym, jeśli zamienimy cukier w herbacie na słodziki, ale dodatkowo będziemy objadać się niezdrowym jedzeniem, to słodziki niczego nam nie dadzą.
Wszystkie dodatki do żywności, w tym słodziki, są oceniane pod względem bezpieczeństwa przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Branych jest pod uwagę wiele badań nad ich możliwą toksycznością czy szkodliwością. Do produkcji żywności dopuszcza się te substancje, które w określonych dawkach są dla ludzi nieszkodliwe.
Jedno jest pewne - nic nie jest dla nas obojętne. Nie ma produktów, które można by jeść bez jakichkolwiek ograniczeń, mimo przeróżnych zapewnień producentów. Warto o tym pamiętać sięgając po kolejne supersłodkie produkty "bez cukru".
Weź udział w Wielkim Konkursie Urodzinowym.
Co miesiąc nowa szansa na nagrody!
