Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego te same posiłki, jedzone w zupełnie innych miejscach, smakują diametralnie różnie?Jogurt zjedzony w pracy z plastikowej łyżeczki smakuje nam bardziej, niż ten, jedzony w domu za pomocą metalowej? Jak bardzo otaczający nas świat, dźwięki, kolory i kształty wpływają na nasze postrzeganie jedzenia? Zobaczmy, czym mogą zaskoczyć nasze zmysły!
1. Otaczające nas dźwięki
Jeśli wokół nas jest głośno, jedzenie wydaje nam się mniej słodkie i słone, za to bardziej chrupiące. Tak przynajmniej mówią badania. Jeśli zamierzamy ograniczyć spożycie cukru i soli, może warto zastanowić się nad jedzeniem posiłków w niezbyt głośnym otoczeniu?
Według innych badań muzyka klasyczna o głośności między 62 a 67 decybeli (głośność rozmowy) sprawia, że w restauracji wszystko smakuje lepiej.
Naukowcy Uniwersytetu Oksfordzkiego odkryli, że na to, jak nam smakuje jedzenie, mają wpływ używane przez nas sztućce. Mało tego, dla naszych kubków smakowych znaczenie ma również kolor, materiał i rodzaj tworzywa z jakiego zostały wykonane.
Jogurt jedzony plastikową łyżeczką wydaje się... droższy i gęstszy. Ten sam jogurt jedzony za pomocą ciężkiej, metalowej łyżeczki wydaje się rzadszy, tańszy ale za to bardziej słodki.
Jogurt (biały) jedzony białą łyżeczką wydawał się badanym słodszy i droższy, niż różowy jogurt jedzony łyżeczką w tym samym kolorze.
Rodzaj sztućców też okazał się mieć znaczenie. Badacze poprosili uczestników, aby zjedli ser żółty za pomocą noża. Wówczas wydawał się bardziej słony, niż ten, który został zjedzony za pomocą zwykłej wykałaczki.
Naukowcy z Uniwersytetu w Walencji i Uniwersytetu Oksfordzkiego podawali uczestnikom plastikowe kubki w różnych kolorach (białym, czerwonym, beżowym i pomarańczowym), a w nich identyczną, gorącą czekoladę. Co się okazało? Gorąca czekolada smakowała badanym najlepiej w pomarańczowym kubku (białym w środku) oraz w kubku beżowym. Była słodsza i miała intensywniejszy aromat. Przynajmniej tak się wydawało badanym.
To akurat dość oczywiste - kolor samego jedzenia wpływa na to, jak ono nam smakuje. Producenci o tym wiedzą, dlatego dbają o to, by produkty przez nich sprzedawane miały odpowiednie, zachęcające, "świeże" kolory. Barwniki dodaje się np. do fast foodów. Intensywnie kolorowe potrawy po prostu bardziej nam smakują. W latach 70-tych przeprowadzono ciekawe badanie, ktore zostało opisane w książce "Fast Food Nation" Erica Schlossera, badacze podali uczestnikom posiłek. Po jego zjedzeniu, za pomocą zmiany oświetlenia naukowcy pokazali im, że zjedzone przez nich steki miały kolor niebieski, a frytki zielony. Nie ma się co dziwić, że niektórym nie wytrzymały żołądki.
Wystarczy wyczytać na opakowaniu, że produkt zawiera mniej tłuszczu niż normalnie, by mniej nam smakował. Badania przeprowadzono na kiełbasie - na niektórych była informacja, że zawiera normalną ilość tłuszczu (20 proc.), na pozostałych napis informujący o obniżonej zawartości tłuszczu (10 proc.). Jeszcze ciekawsze okazały się badania z 2002 roku, które dowodzą, że wystarczy jeden składnik, by popsuć nam smak jedzenia. Batoniki z soją w składnikach były według badanych mniej smaczne, niż te bez tej informacji na opakowaniu (wszystkie batoniki miały ten sam skład - bez soi).
Niby wiadomo, że ciepłe piwo smakuje okropnie, a roztopione lody są zbyt słodkie, żeby je jeść. Teraz już przynajmniej wiadomo, dlaczego. W naszych kubkach smakowych znajduje się tajemniczo brzmiący "kanał jonowy TRPM5", który jest wrażliwy na zmiany temperatury. Im jest cieplej, tym jego reakcja jest silniejsza. Przy 15 st. C jest praktycznie nieaktywny. Jednak już przy 37 st. C jego wrażliwość jest stukrotnie wyższa. Słodki smak lodów normalnie jest dla nas niewyczuwalny (dlatego mają znacznie więcej kalorii niż nam się wydaje...), ale po ich roztopieniu, słodycz jest dla wielu osób zbyt intensywna.
W złym nastroju wszystko smakuje jakoś... słabiej. Tak przynajmniej twierdzą naukowcy. Kiedy w badaniu jadły osoby z podniesionym poziomem serotoniny, niektóre smaki (słodki i gorzki) były dla nich bardziej intensywne. Noradrenalina także podnosiła wrażliwość na smak gorzki oraz kwaśny.
Źródła:
1. Vanessa Harrar, Charles Spence "The taste of cutlery: how the taste of food is affected by the weight, size, shape, and colour of the cutlery used to eat it" [w:] "Flavour" 2013.
2. Betina Piqueras-Fiszman, Charles Spence "The Influence of the Color of the Cup on Consumers' Perception of a Hot Beverage" [w:] "Journal of Sensory Studies", 2012.
3. Päivi Kähkönen, Hely Tuorila "Effect of Reduced-fat Information on Expected and Actual Hedonic and Sensory Ratings of Sausage" [w:] "Apetite", 1998.
4. B. Wasnik "Overcoming the taste stigma of soy" [w:] "Sensory and nutritive qualities of food", 2002.
5. A.T. Woods, E. Poliakoff, D.M. Lloyd, J. Kuenzel, R. Hodson, H. Gonda, J. Batchelor, G.B. Dijksterhuis, A. Thomas " Effect of background noise on food perception" [w:] "Food Quality and Preference" nr 22, 2011.
6. Karel Talavera, Keiko Yasumatsu, Thomas Voets, Guy Droogmans, Noriatsu Shigemura, Yuzo Ninomiya, Robert F Margolskee, Bernd Nilius " Heat activation of TRPM5 underlies thermal sensitivity of sweet taste" [w:] "Nature", 2006.
7. Tom P. Heath, Jan K. Melichar, David J. Nutt, and Lucy F. Donaldson "Human Taste Thresholds Are Modulated by Serotonin and Noradrenaline" [w:] "The Journal of Neuroscience", 2006.
