Fot. 123RF/Picsel
Sól jest niezbędna do zachowania równowagi elektrolitowej oraz poprawnego przebiegu różnych procesów chemicznych w naszym organizmie. Ponadto, dzięki niej, nasz układ nerwowy i mięśniowy może sprawniej działać. Co ciekawe, niedobór soli w organizmie, podobnie jak jej nadmiar, może powodować problemy z ciśnieniem tętniczym.
Gdy wprowadzamy do naszego organizmu zbyt dużo soli, znacząco wzrasta ryzyko wystąpienia szeregu chorób. Najczęstszym przypadkiem jest nadciśnienie tętnicze, spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie. Z tego samego powodu mogą wystąpić różnego rodzaju obrzęki oraz zaburzenia w pracy systemu wydalniczego. Niestety, na tym nie kończy się lista negatywnych skutków jedzenia zbyt dużej ilości soli. Poza nadciśnieniem, znajdziemy na niej również udary mózgu, zawały serca, miażdżycę, osteoporozę i raka żołądka. Zdaniem niektórych naukowców nadmiar soli w diecie może odpowiadać również za występowanie cukrzycy typu II, chorób nerek oraz niekontrolowany wzrost wagi.
Dziennie, powinniśmy spożywać około 5 gramów (dane dotyczą dorosłego człowieka). Niestety, okazuje się, że bardzo ciężko jest kontrolować spożycie soli, gdyż znajduje się ona niemal w każdym produkcie spożywczym. Uważa się, że najwięcej sodu znajduje się w zupach w proszku, kostkach rosołowych, serach żółtych, czy słonych wędlinach i kiełbasach. Soli nie unikają także producenci naszych ulubionych przekąsek: chipsów, paluszków lub orzeszków. Naukowcy dowodzą, że zjedzenie kilku produktów z powyższej listy może z nawiązką pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na sól.
Warto więc podejść do tematu świadomie i racjonalnie. Nie możemy wykluczyć soli z naszej diety, ale nie możemy konsumować jej w nieograniczonej ilości. Trzeba więc znaleźć złoty środek, na szczęście istnieje kilka prostych sposobów, dzięki którym bez większego wysiłku zapanujemy nad ilością spożywanej przez nas soli.
1. Unikaj żywności wysokoprzetworzonej
Pierwszym i najistotniejszym krokiem będzie wyeliminowanie z naszego codziennego jadłospisu żywności wysoko przetworzonej. Warto postawić na świeżość i naturalność. Zrezygnuj z wszelakich dań gotowych, przeznaczonych jedynie do odgrzania. To w nich skupione są pokłady soli. Im więcej składników prosto z natury, tym lepiej dla ciebie.
2. Postaw na produkty wysokiej jakości
Wiele osób twierdzi, że kuchnia bez soli oznacza mdłe i nieciekawe dania. Jeśli nie chcesz rezygnować całkowicie z jej użycia, postaw na lepszą jakość tego składnika. Zamiast białej, oczyszczonej ze wszystkich wartości, wybierz różową sól himalajską lub morską. Ta mała zmiana poprawi funkcjonowanie twojego organizmu, a nie pozbawi twoich potraw smaku. Zdecydowanie dobrym wyborem będzie sól kamienna, która zawiera między innymi magnez i żelazo.
3. Bazylia, rozmaryn, lubczyk - twoi sprzymierzeńcy
Osobom ograniczającym spożycie soli z pomocą przychodzą zioła i przyprawy. To właśnie dzięki nim zadbasz o prawidłowe funkcjonowanie twojego organizmu, jak i intensywny o smak dań. Jako alternatywa dla soli idealnie sprawdzi się mieszanka bazylii i rozmarynu lub też pietruszka wymieszana ze szczypiorkiem i majerankiem. Doskonałym wyborem będzie również estragon i lubczyk. Nie dość, że nadadzą potrawie "słony" smak, to jeszcze wzbogacą ją o ciekawy i oryginalny aromat. Warto pamiętać, że ostre dania zazwyczaj nie potrzebują dodatkowego dosalania. Sednem stają się więc smaki orientalne, np. kurkuma, czy papryczka chili. Spróbujcie dodać je do sałatek, a zobaczycie jak bardzo wpływa to na finalny smak potrawy. Co ciekawe, smak kwaśny, podobnie jak pikantny, jest konkurencyjny dla słonego, dlatego też do dań bez soli warto dodać sok z cytryny, ocet balsamiczny lub imbir.
4. Unikaj mieszanek przypraw
Pamiętaj żeby unikać gotowych mieszanek przypraw. Wbrew pozorom, nawet w mieszance ziół można doszukać się sporych ilości soli, którą chcemy ograniczyć. Nie używajcie też przypraw przeznaczonych do konkretnych dań, np. do kurczaka, do pizzy, czy do grilla. Dużo lepszym rozwiązaniem okaże się stworzenie własnego połączenia. Lepiej jest np. ususzyć włoszczyznę, niż używać popularnych przypraw w postaci "jarzynki". Jeśli chcesz otrzymać żółty kolor swojej przyprawy, dodaj do niej kurkumę i już! Miej na uwadze, że wszelkiego rodzaju sosy, płynne przyprawy również zawierają sporą ilość soli. Jeśli chcesz ugotować rosół jak u mamy, włóż do garnka lubczyk i sporą ilość warzyw. Efekt murowany.
5. Gotuj warzywa nieosolonej wodzie
Sprytnym sposobem na ograniczenie spożywanej soli, jest krótkie gotowanie warzyw w wodzie bez soli. Co ciekawe, nieosolony płyn zacznie wrzeć szybciej. Mała ilość wody spowoduje szybsze ugotowanie składników. Pamiętajmy, że długie gotowanie zwłaszcza warzyw wytrąca z nich wszystkie składniki naturalne.
Tekst: Paulina Białożyt