Fot. 123RF/Picsel
Trudno jest wybrać wśród wielu rodzajów oliwy, dostępnych na polskim rynku. Jednak z minimalną wiedzą dotyczącą oliwy, zakupy będą łatwiejsze i bez problemu kupimy odpowiadający nam gatunek.
Rodzaje oliwy z oliwek
Oliwa virgin (naturalna) to najlepszy i najmniej przetworzony gatunek. Otrzymywana jest z pierwszego tłoczenia na zimno w temperaturze pokojowej, i jest najbardziej wartościowa pod względem smakowym i zdrowotnym. Jej zapach i kolor zależą od rodzaju oliwek z których została wytłoczona. Do tego gatunku zalicza się oliwy o kwasowości poniżej 0,6%, a oliwa najwyższej klasy ma kwasowość do 0,2% - rezultat ten można uzyskać gdy oliwki zbierane są ręcznie, a tłoczenie następuje do 24 godzin po zebraniu. Taką oliwę najlepiej jest spożywać na surowo, jako dodatek do sałatek. Nie powinniśmy poddawać jej obróbce termincznej.
Oliwa rafinowana jest niższej jakości, otrzymuje się ją w wyniku chemicznej rafinacji oliwy, która nie może zostać sklasyfikowana jako virgin. Pod koniec procesu rafinacji dodaje się do niej nieco oliwy z pierwszego tłoczenia, ma nieco jaśniejszy kolor i używa się jej np. do smażenia i gotowania.
Sansa to oliwa z wytłoczyn z oliwek, które tworzą masę, zawierającą niewielką ilość oliwy - wypłukuje się ją z tej masy za pomocą rozpuszczalnika, a następnie oczyszcza. Jest to najniższej jakości oliwa.
Jak rozpoznać dobrą oliwę z oliwek?
Po czym poznać dobrą oliwę? Oceniamy trzy aspekty tego płynu: kolor, aromat i smak. Kolor powinien być lekko zielonkawy, żółty lub złocisty - zależy to od okresu zbioru oliwek. W zapachu oliwy powinniśmy wyczuwać świeży zapach owoców. Smak oceniamy rozprowadzając na języku odrobinę oliwy i wdychając powietrze ustami, trzymając język przy podniebieniu - dzięki temu oliwa może dotrzeć do wszystkich kubków smakowych. Po kilku sekundach takiego smakowania, możemy oliwę połknąć lub wypluć i wtedy oceniamy posmak, jaki pozostawia w ustach. Oliwa nie powinna być kwaśna, mieć metalicznego posmaku, ani zjełczałego zapachu. Zapach ogórkowy oznacza, iż była zbyt długo przechowywana w metalowych pojemnikach; a ziemisty świadczy o tym, iż oliwki nie były dokładnie wymyte przed tłoczeniem. Jeśli chcemy spróbować kilku różnych rodzajów oliwy, i porównać który jest najlepszy, powinniśmy pomiędzy degustacją poszczególnych odmian przegryzać jabłko - dzięki temu smaki różnych odmian oliwy nie wymieszają się, a nam będzie łatwiej je odróżnić i zapamiętać najbardziej smakowitą.
Bywają sytuacje, kiedy ktoś oferuje nam zaskakująco tanią oliwę z oliwek. Nie dajmy się oszukać i nie kupujmy jej! Praktyka fałszowania oliwy z oliwek miała miejsce już w ubiegłym wieku i do dziś nie udało jej się wykorzenić. Ma różne oblicza - od dolewania do oliwy oleju - najczęściej jest to olej sojowy lub rzepakowy, aż po całkowite zastępowanie jej mieszanką olejów i barwników. Zazwyczaj są to bezpieczne mieszanki, ale w Hiszpanii w roku 1981 odnotowano prawie 700 zgonów prawdopodobnie spowodowanych spożyciem przez ludzi fałszowanej oliwy, na którą składał się olej rzepakowy z dodatkiem aniliny, silnie trującej substancji. Bądźmy więc podejrzliwi wobec taniej oliwy z etykietą "virgin" - z całą pewnością nie jest ona produktem, który chcemy kupić.
W sklepie warto zwrócić uwagę na to, w jaką butelkę zapakowano oliwę - im ciemniejsza tym lepiej, gdyż w ten sposób zapobiega się utlenianiu cennych kwasów tłuszczowych oraz witamyny E. Oliwa przechowywana w przeźroczystych butelkach bardzo szybko staje się bezwartościowa.
Jeśli zauważysz w oliwie pomarańczowe przebarwienia, lepiej zrezygnuj z jej zakupu. To sygnał, iż jest ona zjełczała i nie powinno się jej używać.
Czy oliwa z oliwek jest zdrowa?
Według badań, dwie łyżki oliwy z oliwek dziennie korzystnie wpływa na zdrowie, zmniejszając ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Przebadano niemal 200 ochotników, a po 3 tygodniach stosowania stwierdzono korzystne zmiany w składzie krwi. Poziom markerów stresu oksydacyjnego się obniżył, zmniejszył się poziom trójglicerydów, a stosunek cholesterolu HDL do cholesterolu całkowitego się poprawił.
Korzystne działanie oliwy wynika nie tylko z tego, że zawiera ona dobre tłuszcze nienasycone, ale także antyoksydanty - a konkretnie polifenole. Im wyższa zawartość polifenoli w oliwie, tym lepsze wyniki mieli badani w powyższym eksperymencie.
Z badań wynika, że antyoksydanty zawarte w oliwie z oliwek zmniejszają ryzyko raka piersi, skóry i okrężnicy, chorób serca, a także opóźniają procesy starzenia (dzięki zwalczaniu wolnych rodników).
Warunkiem skuteczności oliwy w zapobieganiu chorobom serca jest to, że oliwa zastępuje podobną ilość tłuszczów nasyconych w diecie (np. stosujemy ją zamiast masła). Nie powinniśmy jej stosować jako dodatek do diety, tylko jako jej część. Zwiększona ilość kalorii dziennie nie odbije się korzystnie na zdrowiu - dwie łyżki oliwy to aż 239 kcal! Na układ krwionośny i poziom cholesterolu na pewno dobrze wpłynie zamiana części tłuszczów nasyconych na nienasycone.
Zobacz, jak łatwo możesz zarabiać ze Smakerem. Kliknij!
