Fot. 123RF/Picsel
Czosnek i cebula
Aromatyczne warzywa cebulowe są często wykorzystywane jako dodatek wzmacniający smak potraw. W medycynie wykorzystuje się z kolei ich działanie przeciwbakteryjnie i przeciwmiażdżycowe. Związki siarki obecne w warzywach cebulowych zmniejszają rakotwórcze działanie nitrozoamin, czyli substancji, które mogą się znaleźć w dymie tytoniowym, wodzie oraz w części peklowanych i wędzonych produktów mięsnych, do których dodano azotany. Osłabiają ponadto niekorzystny wpływ toksycznych związków powstających podczas grillowania, pieczenia i smażenia czerwonego mięsa i ryb.
W czosnku znajdują się śladowe ilości selenu i germanu, pierwiastków, które działają antynowotworowo. W jego składzie obecna jest również arginina, aminokwas odznaczający się właściwościami przeciwzapalnymi. Jak wynika z badań, osoby spożywające czosnek mogą być w mniejszym stopniu narażone na wystąpienie nowotworów jelita grubego i okrężnicy.
W twojej kuchni:
Chcąc w pełni wykorzystać lecznicze działanie czosnku, należy go rozgnieść na kilka minut przed spożyciem. Dochodzi wówczas do przemian obecnych w nim związków siarki i aktywacji ich prozdrowotnego oddziaływania.
Pomidor
Pomidory poza walorami smakowymi, składnikami mineralnych i witaminą C, odznaczają się również wysoką zawartością likopenu. Jest to związek zaliczany do karotenoidowych barwników roślinnych, stanowiący silny przeciwutleniacz. Jego działanie jest związane zarówno z blokowaniem powstawia substancji wywołujących nowotwory jak i hamowaniem nienaturalnych podziałów komórek. Mężczyźni, spożywający więcej likopenu, rzadziej cierpią na nowotwory prostaty. Jego obecność w diecie jest również łączona z mniejszym ryzykiem wystąpienia nowotworów płuc, żołądka i szyjki macicy.
Co ciekawe - pomidory nie tracą swoich antyrakowych właściwości podczas procesów przetwórczych! Likopen z przetworów jest nawet lepiej przyswajany, niż ten ze świeżych owoców.
W twojej kuchni:
Warto wiedzieć, że likopen jako związek rozpuszczalny w tłuszczach, jest lepiej wykorzystywany przez organizm, kiedy podczas spożycia łączy się go z niewielką ilością tłuszczu.
Warzywa kapustne
Kapusta, kalafior, brukselka i brokuły to popularne warzywa kapustne, dostępne praktycznie przez cały rok. Stanowią cenne źródło witaminy C, PP, kwasu foliowego i potasu. W ich składzie obecne są również pochodne glukozynolanów, które mogą hamować działanie niektórych związków rakotwórczych oraz powodować śmierć komórek nowotworowych. Jak wynika z części badań osoby spożywające na co dzień warzywa kapustne są w mniejszym stopniu narażone na rozwój nowotworów żołądka, okrężnicy, odbytu, piersi i pęcherza.
W twojej kuchni:
Zawartość glukozynolanów jest najwyższa w surowych warzywach i zmniejsza się podczas obróbki termicznej. Chcąc w pełni wykorzystać prozdrowotne oddziaływanie warzyw kapustnych najlepiej podawać je w formie surowej, po krótkotrwałym podduszeniu lub delikatnym podsmażeniu z niewielkim dodatkiem tłuszczu.
Kurkuma
Kurkuma to roślina spokrewniona z imbirem. W kuchni i medycynie wykorzystuje się jej kłącze, czyli podziemną łodygę.
Kurkuma jest głównym składnikiem popularnej mieszanki przyprawowej curry, stosowanej do drobiu i sosów. Cennym składnikiem kurkumy, jest substancja o silnym działaniu przeciwutleniającym, nazywana kurkuminą. Jej korzystne oddziaływanie polega między innymi na blokowaniu rozwoju nowotworów jelita grubego oraz ograniczaniu zdolności do tworzenia przerzutów. W badaniach laboratoryjnych zaobserwowano również jej hamujące działanie w przypadku wzrostu nowotworów wątroby, jajników i żołądka.
W twojej kuchni
Aktywne składniki kurkumy są najlepiej przyswajalne w połączeniu z papryką i czarnym pieprzem. Ich dostępność zwiększa również dodatek tłuszczu roślinnego.
Zielona herbata
Zielona herbata, w przeciwieństwie do herbaty czarnej, nie jest poddawana podczas produkcji procesowi fermentacji. Dzięki temu zachowuje charakterystyczny kolor, cierpki smak i więcej polifenoli, które odtruwają, opóźniają procesy starzenia oraz chronią przed chorobami układu krążenia i nowotworami.
Wśród polifenoli obecnych w zielonej herbacie, największą aktywnością odznacza się galusanian epigalokatechiny (EGCG). Wspomaga on walkę z nowotworami na kila różnych sposobów. Jego działanie wiąże się między innymi z naprawą oraz ochroną DNA, hamowaniem wzrostu i namnażania komórek nowotworowych oraz wspomaganiem dezaktywacji i usuwania substancji rakotwórczych.
W twojej kuchni:
Liście zielonej herbaty można parzyć nawet 3-krotnie. Do parzenia najlepiej wykorzystywać lekko ochłodzoną wodę, o temperaturze ok. 70 - 90°C. krótki czas parzenia (do ok. 3 min.)pozwala otrzymać napary o działaniu pobudzającym. Przedłużenie czasu parzenia sprawia, że napary mają bardziej relaksujące działanie.