Bliny żmudzkie, kartoflane pałeczki. Największe przysmaki kuchni litewskiej

Spis treści:

• Kuchnia litewska – charakterystyka
• Tradycyjne dania kuchni litewskiej 
• Litewskie dania – proste przepisy

Potrawy rodem z Litwy opierają się często na mięsie i ziemniakach. Najbardziej znane dania to chłodnik litewski, bliny, kołduny, ale też cepeliny. Co jeszcze warto wiedzieć o tej wyjątkowej kuchni? 

 Sprawdź także: Śliwki i jabłka w wytrawnych daniach. Te dania wprowadzą cię w jesienne klimaty

REKLAMA

Kuchnia litewska – charakterystyka 

Litwę niegdyś pokrywały głównie lasy. Gdy na jej terenie zaczęto się osiedlać, pojawiło się rolnictwo, a wraz z nim oczywiście zboża, a co za tym idzie – coraz to bardziej różnorodne wypieki. To, co odróżniało dawnych osadników to spore ilości zjadanego nabiału, który nie był jeszcze zbyt popularny na Zachodzie. Z czasem do potraw litewskich zaczęto stosować też spore ilości warzyw i oczywiście dary lasu, czyli przede wszystkim owoce oraz grzyby.  

Jakie nacje miały największy wpływ na kuchnię litewską? Byli to przede wszystkim członkowie Wielkiego Księstwa Litewskiego, czyli Białorusini, Żydzi, Ukraińcy, Tatarzy, ale też Polacy. W XVII wieku tuż po potopie szwedzkim produkcja zboża drastycznie się zmniejszyła. Wtedy na stołach zaczęły pojawiać się ziemniaki, które przybyły z Ameryki i szybko, jak nietrudno się domyślić, zyskały sporą sympatię.  

Litwini utrzymywali dość zażyłe kontakty handlowe z krajami Azji Środkowej, dzięki czemu mogli liczyć na bardzo atrakcyjne ceny przypraw, które w innych krajach europejskich były horrendalnie drogie. Nic dziwnego, że gałka muszkatołowa, kolendra czy pieprz na stałe zagościły do dań kuchni litewskiej. Nie zabrakło w nich również lokalnych ziół, m.in. kminku czy mięty. 

Czym jeszcze odznaczała się kuchnia litewska? Charakterystyka z pewnością obejmuje także... zróżnicowanie klasowe. Kuchnia chłopska znacząco odbiegała od tej bojarskiej. Uboższe społeczności stawiały na prostotę, ale też na wysoką sytość dań. A wszystko po to, by na długo zaspokoić głód, szczególnie ze względu na wymagającą pracę na roli. Z czasem cieszące się największym zainteresowaniem zupy zaczęto zastępować jednym, sporym i sycącym daniem oraz zimnymi zakąskami. W XIX wieku zaczął królować chłodnik litewski przygotowywany m.in. z buraków, kwaśnego mleka, śmietany, ogórków oraz koperku. Jeżeli już na stołach pojawiały się zupy, to zawsze miały temperaturę pokojową lub były po prostu zimne.  

Tradycyjne dania kuchni litewskiej 

Co zjeść na Litwie? Lista popularnych dań tamtejszej kuchni jest dość długa. Na jej czele z pewnością znajdą się cepeliny, czyli sporych rozmiarów pyzy ziemniaczane wypełnione mięsem. Litwini je kochają i podają przede wszystkim ze śmietaną i skwarkami. Niektórzy lubią polewać je sosem grzybowym. Cepeliny zyskują również sławę w wersji wegetariańskiej – wówczas nadziewa się je białym serem i polewa śmietanką.  

Trzeba wspomnieć także o chłodniku litewskim. Uwielbiają go nawet antyfani zimnych zup. Składa się, tak jak już wspomnieliśmy, m.in. z kwaśnego mleka, buraków oraz koperku. Ten chłodnik po prostu kradnie serce i to nie tylko w upalne dni. W dodatku jest bardzo prosty i szybki w przygotowaniu. Poniżej znajdziesz przepis, który zawsze się udaje.  

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę będąc na Litwie? Oczywiście na czeburaki, czyli smażone na głębokim tłuszczu placki nadziewane mięsem mielonym. Co ciekawe nie jest to stricte tradycyjne danie kuchni litewskiej, ale cieszy się tu dużą sławą głównie jako fast-food. Czeburaki najlepiej smakują, gdy są w stu procentach świeże i jeszcze gorące.  

Kołduny litewskie bardzo przypominają nasze polskie uszka. Można nawet powiedzieć, że... są identyczne. Inaczej się je jednak podaje. My lubimy wrzucać je do zupy. Litwini nie przyjmują takiej wersji. Swoje kołduny podają ze śmietaną. Lubią je też smażyć na głębokim oleju. Wówczas przysmaki te zyskują chrupką strukturę i doskonale komponują się z ostrym, czy czosnkowym sosem.  

Inne tradycyjne dania kuchni litewskiej to m.in. bliny żmudzkie czy kartoflane pałeczki. Te pierwsze doskonale nadają się na obiad jako sycące, samodzielne danie. Te charakterystyczne placki wypełnia się mięsem wieprzowym lub drobiowym. Dodaje się do nich także sporo ziół, a gorące polewa śmietaną i posypuje świeżym koperkiem. Kartoflane pałeczki, znane na Litwie jako szwilpikaj, to jedno z popularniejszych ziemniaczanych dań. To wałeczki wykonane także z mąki, jajka i smalcu. Mimo że są pieczone, to jednak finalnie bardzo tłuste – podaje się je bowiem ze skwarkami ze słoniny przesmażonej z cebulką z dodatkiem oczywiście – śmietany.  

Litewskie dania – proste przepisy  

Chłodnik litewski – najlepszy przepis 

Wykonanie: 

• Botwinkę umyj i posiekaj drobno.  
• Zagotuj bulion. Dopraw go solą oraz pieprzem. Dodaj posiekaną botwinkę i gotuj pod przykryciem ok. 10 minut. Całość ostudź. 
• Dodaj kefir, śmietanę, koperek, szczypiorek i startego ogórka.  
• Dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek, pieprz, sól i sok z cytryny. Wymieszaj i schłodź w lodówce. Podawaj z jajkami oraz młodymi ziemniaczkami.  

Kołduny litewskie – sprawdzona receptura 

Wykonanie: 

• Przygotuj ciasto. Do miski przesiej mąkę i dodaj sól. Dodaj jajka i masło. Wyrabiaj ciasto dodając partiami wodę. Rozwałkuj gotowe ciasto na cieniutki placek. 
• Czas na farsz. Wołowinę zmiel i wymieszaj ją z pokrojoną drobno cebulą i przeciśniętym przez praskę czosnkiem. Dodaj masło i przyprawy. Całość wymieszaj. 
• Z ciasta wycinaj niewielkie kółka. Nakładaj na każde z nich odrobinę farszu. Formuj pierożki na kształt naszych polskich uszek. Ugotuj je i podawaj gorące z barszczem lub/i śmietaną.  

Bliny żmudzkie – przepis 

Wykonanie: 

• Piersi pokrój na małe kawałki i ugotuj z listkami laurowymi. Ostudź i zmiel. Dodaj pokrojoną i podsmażoną na maśle cebulkę. Dopraw i wymieszaj na gładką masę. 
• Obrane ziemniaki pokrój w kostkę i ugotuj w osolonej wodzie do miękkości. Zrób z nich purée, a następnie dodaj do mich mąkę, jajko, pieprz i sól. Wymieszaj. Ciasto może być lepkie, ale nie warto dodawać do niego mąki, gdyż straci nie tylko atrakcyjny smak, ale i strukturę
• Nabieraj łyżką masę i kładź na posmarowaną olejem dłoń. Do środka dodaj mięsny farsz. Złóż blina i lekko spłaszcz. Smaż na patelni ze sporą ilością gorącego tłuszczu. Podawaj gorące ze świeżym koperkiem czy innymi ulubionymi dodatkami.  

Źródło: Smaker.pl

Opracowała: Redakcja Smaker.pl

Zobacz także:

Usprawni pracę jelit i nerek, pokona wzdęcia. Maleńkie ziarenka skrywają wielką moc »

Domowe sposoby na migrenę. Sprawdź, jakie zioła warto mieć w apteczce »

5 produktów, które uratują zrujnowane zdrowie. Wydasz mniej niż w aptece »