Jakie właściwości ma mak? Fot. 123RF.COM/PICSEL
1. W jednym gramie maku jest ok. 3,3 tys. ziarenek. Łyżka to ok. 10 gramów, jest w niej więc aż 33 tys. ziaren!
2. Mak to źródło błonnika. W dwóch łyżkach maku jest niemal 15 proc. dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na ten składnik.
3. Niemal połowa składu maku to tłuszcze, głownie wielonienasycone. W 1 łyżce jest ok. 24 mg kwasów Omega 3 i ok. 2500 mg kwasów Omega 6. Oba te rodzaje tłuszczów są nam potrzebne (należą do Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych - NNKT), ale jeśli przy nadmiarze tych z numerem 6 zjadamy bardzo mało tych z trójką - stają się dla nas niezdrowe, a nawet zwiększają ryzyko niektórych rodzajów nowotworów.
4. Mak okazał się w niewielkim stopniu antybakteryjny - zwalczał ok. 14 proc. bakterii pobranych z jamy ustnej zdrowych ochotników. Jest to jednak niewiele w porównaniu z 70 proc. skutecznością kminu rzymskiego. Badania były prowadzone in vitro, czyli poza organizmem.
5. W badaniach mak zmniejszył częstotliwość pojawiania się nowotworów żołądka u myszy karmionych benzo[a]pirenem. Miał działanie słabsze niż kmin rzymski i liście bazylii, ale silniejsze niż pozostałe wybrane do badania rośliny (m.in. kurkuma, liście psianki).
6. 2 łyżki maku to 253 mg wapnia, czyli ok. 1/4 dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek.
7. Substancje o działaniu narkotycznym są obecne w nasionach maku w śladowych ilościach, nie powodują uzależnienia. Mogą jednak wpłynąć na wynik testu na obecność narkotyków w organizmie (nawet w przypadku zjedzenia dużych ilości maku wyniki będą niższe niż u osoby biorącej narkotyki). Moczenie maku w wodzie (najlepiej gorącej, w temp. ok. 60 st. C) zmniejsza zawartość morfiny i kodeiny o około połowę. Mielenie dodatkowo zmniejsza ilość morfiny.
8. Biała odmiana maku jest tradycyjnie wykorzystywana w rogalach świętomarcińskich.
9. Mak można wykorzystywać w kuchni w postaci niezmielonej. Wtedy idealnie nadaje się na ozdobne posypki lub dodatek do np. bułek, rogali, drożdżówek czy muffinów. Może być też składnikiem sosu sałatkowego.
10. Zmielony mak jest oczywiście nadzieniem różnego rodzaju makowców, rolad makowych czy innych ciast. Bez niego wigilijne potrawy, takie jak kutia (pochodząca z Kresów wigilijna potrawa z ziaren pszenicy, maku, miodu, bakalii), makiełki (nazywane również makówkami i składające się z chałki, maku, mleka, masła, miodu i bakalii) czy kluski z makiem.
Anna Wiśniewska/Smaker.pl
Źródła:
Nazia Masood Ahmed Chaudhry And Perween Tariq „In vitro antibacterial activities of kalonji, cumin and poppy seed” [w:] „Pak. J. Bot.” 2008.
K. Aruna, V.M. Sivaramakrishnan „Anticarcinogenic effects of some Indian plant products” [w:] „Food and Chemical Toxicology” 1992.
D. S. T. Lo, T. H. Chua „Poppy Seeds: Implications of Consumption” [w:] „Med Sci Law” 1992.
Zobacz też:
Najlepsze ciasta na święta. Kliknij >>
Sprytne ulepszenia świątecznych potraw (plus lista 12 tradycyjnych dań wigilijnych). Kliknij >>
