Czy płatki to rzeczywiście zdrowe śniadanie? © 123RF/PICSEL
1. Płatki śniadaniowe
Płatki śniadaniowe są zwykle reklamowane jako zdrowe, gdyż mogą być wzbogacane witaminami czy błonnikiem. Często też występują jako najlepszy sposób na śniadanie, także dla osób odchudzających się. Najczęściej jednak są one wysoko przetworzone (a więc zawierają niewiele naturalnego błonnika), a do poprawienia smaku dodaje się do nich duże ilości cukru. Dotyczy to przede wszystkim płatków kolorowych, czekoladowych i słodkich. Tak naprawdę, kiedy spojrzy się na ich etykietki, ma się wrażenie, że to opakowania słodkich ciasteczek. Tak też mniej więcej działają na zdrowie.
Jak wybrać płatki, które będą korzystne dla zdrowia? Trzeba spojrzeć na skład i sprawdzić, jak dużo zawierają błonnika (ma go być jak najwięcej), cukru i tłuszczu (ma ich być jak najmniej). Generalną zasadą jest też to, że w mniej przetworzonych produktach jest zwykle mniej składników. Jeśli więc lista małym druczkiem zajmuje pół opakowania, lepiej odłożyć je z powrotem na półkę. Wybrane płatki raczej nie będą słodkie i kolorowe, ale znacznie lepiej wpłyną na poziom cukru we krwi, masę ciała czy stan tętnic.
Pomysł na zdrowe i dietetyczne śniadanie: Owsianka. Kliknij!
2. Muesli
To samo dotyczy muesli, mieszanki płatków i bakalii powszechnie uważanej za zdrową alternatywę dla każdego innego śniadania. Wiele tego typu mieszanek dostępnych w sklepach jest naładowana cukrem, aby poprawić ich smak. Jedna porcja muesli może zawierać nawet 500 kcal!
Sposobem na mniej tuczące śniadanie jest domowe muesli, zrobione z otrębów, pestek słonecznika, migdałów, pistacji (zobacz artykuł o tym, jak pistacje wpływają na poziom cholesterolu) i orzechów. Także i w tym przypadku trzeba uważać na kalorie, choć trzeba pamiętać, że trawiąc powyższe smakowitości, sporo z kalorii spalimy w czasie trawienia, a równocześnie dostarczymy sobie sporo witamin i minerałów, korzystnych dla zdrowia.
3. Produkty typu light
Produkty typu light, takie jak jogurty light czy napoje dietetyczne, mają obniżoną o co najmniej 30 proc. kaloryczność w stosunku do „normalnych” produktów. Zwykle robi się to w ten sposób, że cukier lub tłuszcz zamienia się na inne substancje, takie jak słodziki i sztuczne ulepszacze smaku (bo tłuszcz jest „nośnikiem smaku” i jeśli jest go za mało, produkt przestaje być taki smaczny jak przed odtłuszczeniem). Ale nie zawsze zamienniki tłuszczu i cukru będą dla nas niezdrowe. Korzystnie wpłynie na przykład błonnik czy inulina.
Produkty typu light w znacznym stopniu przyczyniają się do nadwagi i otyłości u osób je wybierających, ale nie ze względu na swój skład, a przynajmniej nie tylko. Często zdarza nam się jeść ten rodzaj produktów bez umiaru, bo przecież są „odchudzające”. A wszystko ma przecież swoją wartość kaloryczną i w nadmiarze doprowadzi do nadwagi.
4. Sosy sałatkowe
Chyba wszystkim wydaje się, że sałatka to danie w stu procentach zdrowe i dietetyczne. I częściowo jest to prawda, pod warunkiem, że nie oblejemy sałatki ogromną ilością pysznego gotowego sosu sałatkowego.
Oczywiście, wszystkie warzywa, które dodajemy do sałatek (w tym wyjątkowo zdrowe warzywa liściaste, o których napisaliśmy ten artykuł) zawierają ogromne ilości witamin i minerałów niezbędnych do funkcjonowania naszych organizmów, zwalczania infekcji, a nawet obrony przed rakiem. Jedzmy ich jak najwięcej!
Te dobroczynne właściwości nie dotyczą jednak gotowych sosów sałatkowych, które w przeważającej większości są pełne niezdrowych tłuszczy, soli, wzmacniaczy smaku i sztucznych dodatków. Tak naprawdę, niektóre sałatki mogą być nawet bardziej kaloryczne i niezdrowe niż hamburgery czy frytki (!).
Uwaga! Jeśli samodzielnie zrobimy sos sałatkowy z oliwy z oliwek z przyprawami lub z octem winnym, nie wpłynie on negatywnie na nasze zdrowie. Wręcz przeciwnie: Tłuszcz w sałatce pozwoli wchłonąć witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Tłuszcze Omega-3 zawarte w oliwie z oliwek korzystnie wpływają także na serce i tętnice, zapobiegając miażdżycy.
Przed jakimi schorzeniami chronią? Kliknij!
5. Margaryna
Przez długi czas lansowano pogląd, że masło jest dla nas niezdrowe, w odróżnieniu od zdrowej i łatwiejszej w użyciu (pięknie się rozsmarowuje!) margaryny. Wraz z rosnącą wiedzą konsumentów na temat tego, co faktycznie jedzą, zwiększa się także świadomość, że margaryna nie jest zdrowszym odpowiednikiem masła.
Owszem, w maśle znajdują się niezbyt zdrowe w nadmiarze tłuszcze nasycone. W wielu margarynach są dużo bardziej szkodliwe tłuszcze trans, powstające w wyniku utwardzania, zdrowych skądinąd, tłuszczy roślinnych. Ten rodzaj tłuszczów sprzyja nie tylko pogarszaniu się profilu lipidowego, ale także depresji, otyłości i chorobom nowotworowym. Na szczęście coraz częściej na opakowaniach margaryn znajduje się informacja, czy zawierają one w swoim składzie tłuszcze trans.
Zobacz więcej na temat tłuszczów trans. Kliknij!
6. "Chipsy" bananowe
Chipsy bananowe, które można kupić w sklepach, uchodzą za produkt dietetyczny i zdrowy. Kupujemy go zamiast niezdrowych przekąsek. W końcu są zrobione z owoców. Niestety, jedna garść takiego przysmaku to aż 360 kcal. W dodatku, bardzo często można się natknąć na chipsy bananowe zawierające tłuszcz! Dzieje się tak dlatego, że przed suszeniem mogą być nim nasączane.
7. Brązowy cukier
Osoby dbające o zdrowie często wybierają cukier ciemny zamiast białego. Bo przecież ten biały to „biała śmierć”. Wszystko, co bardziej brązowe (np. chleb, ryż czy makaron w pełnoziarnistych odmianach) wydaje się nam zdrowsze.
Prawda jest taka, że cukier biały w swoim składzie nie różni się od brązowego lub nierafinowanego (oba mają brązowy kolor). Biały cukier to oczyszczona sacharoza pozyskana z buraków lub trzciny cukrowej. Cukier nierafinowany to nieoczyszczona z „dodatków” sacharoza: zawiera więc śladowe ilości minerałów takich jak wapń czy żelazo. Jest to jednak znikoma ilość. Cukier brązowy natomiast jest oczyszczany dokładnie tak samo jak cukier biały, jednak po rafinacji ponownie dodaje się do niego melasę, która nadaje mu brązowy kolor.
8. Owoce
Owoce są oczywiście bardzo zdrowe i zalecane przez lekarzy i dietetyków. Zawierają cenne antyoksydanty i witaminy, a także błonnik, korzystnie działający na układ pokarmowy. Jednak jeśli zdecydujemy się już na dietę i liczymy kalorie – zwracajmy uwagę także na te zawarte w owocach. Szczególnie te słodkie (np. banany) czy suszone potrafią być bardzo kaloryczne.
Oczywiście, zawsze lepiej zjeść nawet słodkiego banana niż batonika, jeśli potrzebujemy czegoś słodkiego. Ale doliczmy go do naszej dziennej dawki kalorii!
Cytrusy to hit odchudzania. Kliknij!
9. Batoniki zbożowe
Książka kucharska: 10 przepisów na domowe batoniki zbożowe. Kliknij!
Mimo że batoniki zbożowe można znaleźć na półkach ze zdrową żywnością, bardzo rzadko można powiedzieć, by były zdrowe, a co dopiero dietetyczne. Według badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii, nawet połowa z batoników dostępnych na rynku to ogromna dawka kalorii – w 30 proc. składają się z cukru. Inne zawierały tłuszcze, także te najbardziej niezdrowe, czyli tłuszcze trans, a także syrop glukozowo-fruktozowy i przeróżne dodatki i wzmacniacze. Zresztą, zawierają one zwykle przede wszystkim płatki śniadaniowe, w przetworzonej i słodzonej postaci, a nie pełne ziarna zbóż.
Tak naprawdę okazuje się, że w wielu przypadkach lepiej sięgnąć po czekoladę niż po batoniki reklamowane jako zdrowe i odchudzające. Można też zrobić je samemu (dzięki temu unikniemy sztucznych ulepszaczy).
10. Produkty bez cukru
Osoby będące na diecie często sięgają po produkty bez cukru wierząc, że będą one lepszym zamiennikiem dla ich odpowiedników zawierających cukier. Niestety, w wielu przypadkach cukier jest zastępowany syropem fruktozowym. To fakt, że fruktoza ma niższy indeks glikemiczny (IG) niż zwykły cukier, co oznacza, że poziom cukru we krwi nie podniesie się aż tak gwałtownie jak w przypadku cukru (IG cukru to 100, IG fruktozy to 70). Jednak ich kaloryczność jest dokładnie taka sama. Jeżeli wykorzysta się jej mniej niż cukru w danym produkcie (jest niemal dwukrotnie słodsza), to faktycznie możemy zmniejszyć spożycie kalorii. Ale fruktoza ma inną wadę: nie hamuje ona uczucia głodu, nie wywołuje uczucia nasycenia.
Zobacz też: Jaki miesiąc jest najlepszy na odchudzanie?
Anna Wiśniewska/Smaker.pl
Źródła: webmd.com, ijhar-s.gov.pl, ethnoleaflets.com
