Spis treści:
Podlasie z racji swojego położenia nosi znamiona licznych wpływów kresowych, co sprawia, że większość wigilijnych smakołyków w tym regionie ma swoje korzenie w tradycjach właśnie z obszarów granicznych. Ta kraina, obfitująca w przyrodnicze bogactwo, czerpie swoją kulinarną inspirację głównie z różnorodnych zbóż oraz darów lasu. Jakie pyszności kryje wigilijny stół Podlasia?
Sprawdź także: Jak upiec boczek rolowany? Sprawdzony przepis na świąteczną wędlinę
Wigilia na Podlasiu – jak wygląda?
Zwyczaje świąteczne na Podlasiu różnią się od praktyk obserwowanych w innych zakątkach Polski. W dniu poprzedzającym Wigilię mieszkańcy mocno zaangażowani są w przygotowania, tworząc atmosferę oczekiwania nasyconą magią.
Wigilia na Podlasiu to nie tylko chwile wspólnego biesiadowania, ale także głęboko zakorzeniona tradycja, której nieodłączną częścią są ręcznie zdobione choinki i tradycyjne stroiki. Na podlaskim stole wigilijnym gości przede wszystkim kutia, obok której królują barszcz z grzybami, kasza gryczana czy owsiany kisiel. Każdy domownik musi spróbować każdego z tych dań, a pod obrusem kryje się sianko oraz karteczki z życzeniami.
Warto również zaznaczyć, że na Podlasiu przywiązuje się dużą wagę do kolejności zasiadania do stołu, kierując się zasadą wieku – od najstarszych do najmłodszych. Wierzy się, że taka sama kolejność zostanie zachowana w kolejnych latach życia domowników.
Ciekawym zwyczajem jest również ustawianie resztek wieczerzy koło pieca oraz posypywanie ławy piaskiem lub popiołem. To symboliczne oddanie czci zmarłym przodkom. Po wspólnej wieczerzy Podlasianie rozpoczynają kolędowanie. Niektórzy wybierają się również na wieczorną liturgię, czyli Pasterkę.
Tradycyjne dania wigilijne z Podlasia
Na wigilijnej uczcie na Podlasiu przywiązanie do tradycji wyraża się poprzez uroczyste podanie dwunastu starannie przygotowanych potraw. Każdy z uczestników wieczerzy zobowiązany jest spróbować każdego z dań.
Podlaskie racuchy wigilijne
Mieszkańcy Podlasia bardzo poważni traktują wigilijny post. Dlatego rano często spożywają skromne placuszki drożdżowe przygotowywane bez jajek i mleka. Przepis na ich wykonanie jest bardzo prosty. Zrób je raz, a podlaskie racuchy wigilijne będą pojawiać się u ciebie nie tylko w święta.
Składniki
- 3 szklanki mąki pszennej
- szczypta soli
- 1,5 szklanki ciepłej wody
- 50 g świeżych drożdży (w temperaturze pokojowej)
- 3 łyżki cukru
- 2 łyżki oliwy lub oleju
- olej roślinny do smażenia
- cukier puder do posypania
Nadzienie z jabłek:
- 2 jabłka
Przygotowywanie:
- Przesiej 3 szklanki mąki pszennej do dużej miski, dodaj szczyptę soli i dokładnie wymieszaj.
- Wlej 1 i 1/2 szklanki ciepłej wody do kubka. Dodaj 50 g świeżych drożdży (w temperaturze pokojowej) i dokładnie wymieszaj.
- Wyrób ciasto – zrób wgłębienie w mące, wsyp 3 łyżki cukru, wlej 2 łyżki oliwy lub oleju. Stopniowo dodawaj wodę z drożdżami, mieszając drewnianą łyżką. Jeśli chcesz, dodaj aromat waniliowy lub cytrynowy. Wyrośnięte, gładkie ciasto będzie gotowe po około 4-5 minutach wyrabiania.
- Zostaw ciasto do wyrośnięcia.
- W międzyczasie obierz jabłka i pokrój je na cienkie kawałki. Smaż owoce na suchej patelni, aż staną się miękkie i lekko zrumienione. Odstaw do ostygnięcia.
- Posyp stolnicę mąką i naoliwioną łyżką nabieraj porcje ciasta, formuj kulki i układaj na stolnicy, zachowując odstępy. W środek ciasta możesz włożyć łyżeczkę nadzienia z jabłek.
- Pozostaw ciasto do podrośnięcia przez około 15 minut.
- W głębokiej patelni lub woku, rozgrzej olej na średnim ogniu (3-4 cm głębokości).
- Smaż racuchy na złoty kolor przez około 1-2 minuty z każdej strony.
- Po usmażeniu odkładaj racuchy na papierowe ręczniki, posyp cukrem pudrem i podawaj ciepłe.
- Racuchy można mrozić i odgrzewać. Smakują najlepiej, gdy są ciepłe.
Kutia kresowa
Jak podlaska kolacja wigilijna, to i kutia kresowa. To słodkie danie z makiem, miodem i bakaliami. Doskonale smakuje zarówno w wersji na zimno jak i na ciepło.
Składniki
- 200 gramów ziaren pszenicy
- 50 g maku
- 50 g obranych orzechów laskowych
- 50 g obranych orzechów włoskich
- 50 g rodzynek
- 50 g skórki pomarańczowej
- kilka łyżek miodu pitnego
- 4 łyżki słodkiej śmietany
Przygotowanie:
- Pszenicę wypłucz starannie, zalej wodą i gotuj aż do miękkości. Następnie odcedź.
- Podczas gotowania pszenicy, wsyp mak do innego garnka i zalej go taką ilością wrzątku, aby ziarenka można było łatwo rozgnieść między palcami. Gdy mak osiągnie odpowiednią konsystencję, zdejmij go z ognia, przecedź przez sito i zmiel maszynką.
- Wymieszaj miękką pszenicę z makiem, dodaj orzechy laskowe w całości, połówki orzechów włoskich, rodzynki oraz skórkę pomarańczową. Starannie połącz składniki.
- Dodaj śmietanę i miód, ponownie dokładnie wymieszaj. Przykryj naczynie i odstaw na noc do lodówki, aby smaki się przegryzły.
- Przed podaniem przełóż kutię do innego naczynia i udekoruj bakaliami według uznania.
Kisiel owsiany
Potrawa ta znana była tylko na Podlasiu. Kisiel owsiany najpierw przygotowywano z ziaren tego zboża, a potem już z bardziej dostępnych płatków. Przekąska ta, jak nietrudno się domyślić, smakuje dość charakterystycznie. Szczególnie gdy dodamy do niej miód i żurawinę.
Składniki
- 0,5 kg płatków owsianych
- 1,5 litra przegotowanej ciepłej wody
- 20 g drożdży
- 2 kromki chleba razowego
Sposób przygotowania:
- Wsyp płatki owsiane do dużej miski, a następnie zalej je przegotowaną, ciepłą wodą (1,5 l).
- Dodaj 20 g drożdży oraz wrzuć 2 kromki chleba razowego.
- Całość dokładnie wymieszaj, przykryj miskę i pozostaw w ciepłym miejscu na 24 godziny, aby rozpocząć proces fermentacji.
- Po upływie tego czasu przecedź masę przez sito, usuwając wszelkie nieczystości.
- Płyn zagotuj do uzyskania konsystencji gęstego kisielu.
- Podawaj na słodko np. z miodem, żurawiną i orzechami.
Postny barszcz z grzybami
Słynie ze wspaniałego smaku i aromatu. Postny barszcz z grzybami z Podlasia, bo o nim mowa, by wyszedł idealnie, musi zawierać spore ilości suszonych grzybów i pieprzu. To nieodłączny element kolacji wigilijnej, który... pobudza apetyt.
Składniki
- 3 duże garście suszonych prawdziwków
- 3 marchewki
- 2 spore korzenie pietruszki
- kawałek selera
- niewielki kawałek pora
- duża cebula
- 0,5 szklanki soku z kiszonej kapusty
- 3 ziarna ziela angielskiego
- 10 ziarenek czarnego pieprzu
- 2 łyżki oleju słonecznikowego
- listek laurowy
- sól
Do podania:
- świeżo zmielony czarny pieprz
- 1/2 szklanki śmietany (opcjonalne)
Sposób przygotowania:
- Obierz cebulę, pokrój ją na grube plastry, a następnie zeszklij na suchej patelni.
- Włoszczyznę obierz, umyj i pokrój na niezbyt małe kawałki.
- Do dużego garnka wlej 6 szklanek wody. Dodaj cebulę, włoszczyznę, ziele angielskie, listek laurowy, ziarna pieprzu oraz suszone prawdziwki.
- Doprowadź do wrzenia, a następnie zmniejsz ogień i gotuj na małym ogniu przez około godzinę. Wywar powinien delikatnie "pyrkać".
- Dodaj sok z kiszonej kapusty, olej słonecznikowy i sól do smaku. Kontynuuj gotowanie przez kolejne 30 minut, aby smaki się dobrze połączyły.
- Przed podaniem usuń z garnka cebulę i ziele angielskie.
- Podawaj barszcz grzybowy ze świeżo zmielonym czarnym pieprzem. Opcjonalnie, jeśli lubisz, dodaj 1/2 szklanki śmietany.
Źródło: Smaker.pl
Opracowała: Redakcja Smaker.pl
Zobacz także:
Trzy mikstury na niedobory. Szybko uzupełnisz braki w organizmie »
Najzdrowszy rodzaj ziemniaka. Pomoże na nadciśnienie i uchroni przed rakiem »
W lasach jest ich teraz dużo. Jak rozpoznać opieńki jadalne i jak nie zatruć się tym grzybem? »
