Fot. 123RF/Picsel
Potas jest kluczowym pierwiastkiem dla ludzkiego ciała i odpowiada za wiele zachodzących w nim procesów. Bierze udział nie tylko w przekazywaniu impulsów elektrycznych pomiędzy strukturami komórkowymi, ale również decyduje o napięciu mięśni i ciśnieniu krwi.
Potas należy do grupy elektrolitów, czyli pierwiastków, które charakteryzują się przewodnictwem elektrycznym w roztworach wodnych.
Ten ważny makroelement nie działa w pojedynkę, a często w parze z sodem. To właśnie dlatego utrzymanie tych pierwiastków w odpowiednim stężeniu jest istotne z punktu czynności życiowych na poziomie komórkowym.
Najwyższe stężenie potasu znajduje się w płynie wewnątrzkomórkowym. Poza komórkami ciała pozostaje jego znikoma ilość. Do jego najważniejszych zadań należą:
- regulowanie gospodarki wodnej,
- utrzymanie odpowiedniej gospodarki kwasowo-zasadowej,
- regulowanie pH w płynie wewnątrzkomórkowym,
- regulowanie ciśnienia osmotycznego,
- aktywacja wielu enzymów,
- tworzenie potencjału czynnościowego i spoczynkowego błony komórkowej,
- regulowanie ciśnienia krwi,
- udział w wydzielaniu insuliny.
Niedobory potasu - objawy
Dzienne zapotrzebowanie na potas wynosi 4 700 mg. Poziom ten jest łatwy do zapewnienia dietą, która zawiera szereg produktów obfitujących właśnie w ten elektrolit. Zbyt niski poziom pierwiastka stwierdza się, gdy jego stężenie w surowicy krwi spada poniżej 3,6 mmol/l. Taki stan nazywany jest w nomenklaturze medycznej hipokaliemią.
Jeżeli stosujesz zbilansowany jadłospis, niestraszne ci niedobory potasu. Objawy, które powinny cię zaniepokoić to uczucie osłabienia w mięśniach, bolesne skurcze w obrębie łydek, niekontrolowane drżenia mięśni, dolegliwości ze strony układu nerwowego, zaparcia, zmęczenie i senność, stany apatii, a w niektórych przypadkach nadpobudliwość i problemy z koncentracją.
Stan hipokaliemii może mieć poważne konsekwencje dla twojego układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego. Nieleczona przypadłość hipokaliemii może prowadzić m.in. do groźnych arytmii serca.
Weź udział w konkursie i wygraj 250, 500 lub 1000 zł! Kliknij!
Nadmiar potasu - objawy
Na drugim końcu spektrum stanów będących wynikiem zaburzeń gospodarki potasowej jest nadmiar potasu. Objawy tej przypadłości są raczej jednoznaczne i łatwe do zauważenia. Należą do nich m.in. nieregularna praca mięśnia sercowego, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, uczucie mrowienia w kończynach i częste bóle mięśni.
Nadmiar potasu w surowicy krwi zwany jest hiperkaliemią i często wynika ze stosowania nieodpowiednio zbilansowanej diety, która obfituje w pożywienie o niskim stężeniu potasu. Najczęściej spotykanym podtypem tego schorzenia jest hiperkaliemia wywołana przez leki stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego.
Jeżeli stężenie potasu w surowicy krwi wynosi 7 mmol/l, oznacza to stan ciężki, natomiast stężenie na poziomie 12 mmol/l może doprowadzić do zatrzymania akcji serca.
Co zawiera potas? Lista produktów spożywczych
Średnie spożycie potasu z pożywienia w krajach europejskich waha się między ok. 2 500 i 3 900 mg na dobę. Aby móc poprawnie skomponować codzienny jadłospis i włączyć do niego dobrej jakości źródła potasu, należy uświadomić sobie, w jakich produktach występuje ten pierwiastek. W czym jest potas?
Świeże warzywa i owoce są bardzo bogate w ten elektrolit, jednak nie są to jedyne zalecane produkty w zasięgu twojej ręki. Kasze, bakalie, produkty zbożowe, a także wiele rodzajów mięs i ryb - one również obfitują w potas.
Układasz właśnie menu na najbliższy tydzień? Pamiętaj, aby na swojej liście zakupowej umieścić odpowiednie produkty. W czym jest potas? Wymienić tutaj można:
- warzywa strączkowe, np. soja, groch, soczewica,
- warzywa krzyżowe, np. brokuł,
- pomidory,
- liście pietruszki,
- suszone figi,
- melon,
- awokado,
- białko jaja kurzego,
- pistacje,
- wiórki kokosowe,
- pestki dyni,
- pestki słonecznika,
- wołowina,
- indyk,
- cielęcina,
- pierś z gęsi.
Niedobór potasu - jak uzupełnić szybko potas?
Zastanawiasz się, jak uzupełnić szybko potas, ponieważ twoje badania wykazują jego znaczny niedobór? Najlepszym rozwiązaniem będzie szybka zmiana diety. Wprowadzenie produktów zawierających potas nie będzie wcale takie trudne, bo w każdym sklepie jest ich całe mnóstwo.
Lubisz sałatki? Dodaj do nich gotowany brokuł i garść szpinaku, a poranne kanapki wzbogać o pastę z awokado. Zacznij dodawać do swoich potraw orzechy - te świetnie sprawdzą się jako bakaliowa posypka do dań ryżowych, a także jako zwieńczenie wielu potraw opartych na makaronie. Jeśli pomimo szczerych chęci często zapominasz po nie sięgnąć, zamień je na dobrej jakości masło orzechowe i dodawaj do owsianek lub jako smarowidło do domowych placków z owocami.
Jeżeli jesteś bardzo zaniepokojony swoimi wynikami, dieta będzie niewystarczająca. Najlepiej podjąć decyzję o konsultacji z odpowiednim specjalistą, który doradzi ci w kwestii leków niezbędnych do uzupełnienia wszelkich niedoborów.
Zobacz: Sałatka pomidorowo-morelowa
Skuteczne sposoby na to, jak obniżyć potas we krwi
Rozwiązaniem na obniżenie potasu we krwi jest dieta ubogopotasowa. Jak sama nazwa wskazuje, polega ona na eliminacji z jadłospisu produktów obfitujących w potas. Dieta ubogopotasowa nie powinna obfitować w tłuszcze. Zaleca się, aby potrawy były gotowane, duszone, przyrządzane na parze i pieczone, przy jednoczesnym unikaniu smażenia. Czy jest jeszcze jakiś sposób na to, jak obniżyć potas we krwi?
Dodatkową opcją, którą można zastosować podczas przygotowywania dań, jest metoda podwójnego gotowania. Podczas obróbki warzyw najpierw należy namaczać je przez 30 minut w wodzie, w proporcji 10 części wody do jednej części warzyw. Po upływie tego czasu jarzyny należy wypłukać pod bieżącą wodą. Warto wielokrotnie powtórzyć tę czynność.
Następnie trzeba zalać tak przygotowane warzywa nową porcją wody i gotować przez trzy do sześciu minut. Ostatnim krokiem jest wylanie wody z garnka i dolanie nowej, świeżej porcji, którą trzeba zagotować. Wyżej opisana metoda ma za zadanie obniżyć zawartość potasu w produktach spożywczych.
Suplementacja: kiedy brać potas?
Kiedy brać potas przy niedoborze tego pierwiastka? Odpowiedź jest bardzo prosta. Możesz zacząć rozważać suplementację potasem w momencie, gdy zauważysz pierwsze dolegliwości spowodowane jego obniżonym stężeniem. Delikatne niedobory można zazwyczaj łatwo unormować dietą. W przypadku nasilania się objawów deficytu potasu warto wykonać dodatkowe badania, które potwierdzą, czy twoje przypuszczenia są słuszne.
Jeśli zdecydujesz się na doustne przyjmowanie preparatów z potasem, najlepiej spożywać je podczas posiłków i bez rozgryzania tabletki. Przed wdrożeniem do swojej rutyny jakichkolwiek suplementów z tym makroelementem warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub dietetykiem, który sprawdzi, czy rzeczywiście potrzebujesz dodatkowego wsparcia w postaci takich preparatów.
Podpowiadamy przepisy na przekąski, które dostarczą twojemu organizmowi dużo potasu:
Fot. Mechanik79 na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Dania bogate w potas: Sałatka pomidorowa
Fot. MilyCooking na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Dania bogate w potas: Pasta z awokado
Fot. SmakowiteDania na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Dania bogate w potas: Sałatka z awokado
Fot. Kasiek189 na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Dania bogate w potas: Omlet z orzechami
5. Makaron z kurczakiem i brokułem
Fot. Juczka na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Dania bogate w potas: Makaron z kurczakiem i brokułem
