10 ciekawostek o maku

Mak jest znany ludzkiej cywilizacji od czasów starożytnych. Egipcjanie stosowali go jako środek na uspokojenie. Był symbolem obfitości i płodności, a także snu. Słowianie wierzyli, że ziarenka maku są pokarmem zmarłych, dlatego dania z makiem tradycyjnie jedzono w Zaduszki oraz podczas kolacji wigilijnej.

Jakie właściwości ma mak? Fot. 123RF.COM/PICSEL

1. W jednym gramie maku jest ok. 3,3 tys. ziarenek. Łyżka to ok. 10 gramów, jest w niej więc aż 33 tys. ziaren!

2. Mak to źródło błonnika. W dwóch łyżkach maku jest niemal 15 proc. dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na ten składnik.

3. Niemal połowa składu maku to tłuszcze, głownie wielonienasycone. W 1 łyżce jest ok. 24 mg kwasów Omega 3 i ok. 2500 mg kwasów Omega 6. Oba te rodzaje tłuszczów są nam potrzebne (należą do Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych - NNKT), ale jeśli przy nadmiarze tych z numerem 6 zjadamy bardzo mało tych z trójką - stają się dla nas niezdrowe, a nawet zwiększają ryzyko niektórych rodzajów nowotworów.

4. Mak okazał się w niewielkim stopniu antybakteryjny - zwalczał ok. 14 proc. bakterii pobranych z jamy ustnej zdrowych ochotników. Jest to jednak niewiele w porównaniu z 70 proc. skutecznością kminu rzymskiego. Badania były prowadzone in vitro, czyli poza organizmem.

5. W badaniach mak zmniejszył częstotliwość pojawiania się nowotworów żołądka u myszy karmionych benzo[a]pirenem. Miał działanie słabsze niż kmin rzymski i liście bazylii, ale silniejsze niż pozostałe wybrane do badania rośliny (m.in. kurkuma, liście psianki).

6. 2 łyżki maku to 253 mg wapnia, czyli ok. 1/4 dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek.

7. Substancje o działaniu narkotycznym są obecne w nasionach maku w śladowych ilościach, nie powodują uzależnienia. Mogą jednak wpłynąć na wynik testu na obecność narkotyków w organizmie (nawet w przypadku zjedzenia dużych ilości maku wyniki będą niższe niż u osoby biorącej narkotyki). Moczenie maku w wodzie (najlepiej gorącej, w temp. ok. 60 st. C) zmniejsza zawartość morfiny i kodeiny o około połowę. Mielenie dodatkowo zmniejsza ilość morfiny.

8. Biała odmiana maku jest tradycyjnie wykorzystywana w rogalach świętomarcińskich.

9. Mak można wykorzystywać w kuchni w postaci niezmielonej. Wtedy idealnie nadaje się na ozdobne posypki lub dodatek do np. bułek, rogali, drożdżówek czy muffinów. Może być też składnikiem sosu sałatkowego.

Muffiny z makiem. Zobacz przepis! Rogale z makiem. Zobacz przepis!

10. Zmielony mak jest oczywiście nadzieniem różnego rodzaju makowców, rolad makowych czy innych ciast. Bez niego wigilijne potrawy, takie jak kutia (pochodząca z Kresów wigilijna potrawa z ziaren pszenicy, maku, miodu, bakalii), makiełki (nazywane również makówkami i składające się z chałki, maku, mleka, masła, miodu i bakalii) czy kluski z makiem.

Książka kucharska: 20 sprawdzonych przepisów na makowce. Kliknij! Książka kucharska: 20 sprawdzonych przepisów na makowce. Kliknij!

Anna Wiśniewska/Smaker.pl

Źródła:
Nazia Masood Ahmed Chaudhry And Perween Tariq „In vitro antibacterial activities of kalonji, cumin and poppy seed” [w:] „Pak. J. Bot.” 2008.
K. Aruna, V.M. Sivaramakrishnan „Anticarcinogenic effects of some Indian plant products” [w:] „Food and Chemical Toxicology” 1992.
D. S. T. Lo, T. H. Chua „Poppy Seeds: Implications of Consumption” [w:] „Med Sci Law” 1992.

Zobacz też:

Najlepsze ciasta na święta. Kliknij >>

Sprytne ulepszenia świątecznych potraw (plus lista 12 tradycyjnych dań wigilijnych). Kliknij >>

Komentarze

Ostatnio komentowane przepisy

30 min
9
Przetwory Zabezpieczone grzyby suszone

Grzyby można suszyć na różne sposoby. Każdy dobry. Może to być nawlekanie na...

Odsłon: 221

>60 min
7

Polecane artykuły

Informacje Dieta na mocne kości. Co jeść, a czego unikać?

Mocne kości to bardzo ważny wyznacznik ludzkiego zdrowia. Aby utrzymać je w dobrej kondycji przez całe nasze życie, powinniśmy zadbać o kilka kwest...

2
Informacje Beszbarmak, lagman, baursak. Przepisy na dania prosto z Kazachstanu

Kuchnia kazachska, mocno związana z historią i kulturą tego azjatyckiego kraju, oferuje wyjątkowe potrawy, które łączą wpływy zarówno wschodnie, ja...

3
Informacje Dieta bezglutenowa – jak zacząć i jakie przepisy warto wypróbować?

Dieta bezglutenowa zyskuje na popularności, nie tylko wśród osób cierpiących na celiakię, ale także u tych, którzy chcą poprawić swoje samopoczucie...

0
Informacje Jak czyścić rydze? Przygotuj najlepsze potrawy z rydzami

Rydz to jeden z najpopularniejszych grzybów, znany nie tylko ze swojego atrakcyjnego smaku, ale również prozdrowotnych właściwości. Ponadto wyróżni...

6