Ciasta na Boże Narodzenie

Rogal świętomarciński to przysmak wypiekany z okazji dnia Świętego Marcina. Nadziewany białym makiem, orzechami i obficie polany lukrem, zachwyca swoim smakiem nie tylko fanów słodkości. Jak powstają tradycyjne rogale świętomarcińskie? Sprawdź, skąd pochodzą i jaka jest ich historia.

Przepis na rogala świętomarcińskiego. Kiedy go piec? | Fot.123RF/Picsel

Spis treści:

Rogal świętomarciński to wypiek z ciasta półfrancuskiego nadziewany białym makiem. Poza masą makową znajdują się w nim orzechy, rodzynki oraz kandyzowane owoce. Smakołyk zwieńczony jest gęstą lukrową polewą, a swoim kształtem przypomina podkowę.

Sprawdź także: Jak przyrządzić pierś z gęsi - z kością czy bez? Wyborne przepisy na pierś z gęsi

Rogal świętomarciński to niewątpliwie jeden z kluczowych symboli Poznania. Krążą wokół niego różne historie i legendy, które jeszcze bardziej zachęcają do jego skosztowania. Jak przyrządza się rogale świętomarcińskie? Dowiedz się, jaka jest tradycja tego słynnego wyrobu cukierniczego.

Czym różnią się rogale marcińskie od świętomarcińskich?

Rogal świętomarciński to tradycyjny poznański przysmak, który - bez problemu - znajdziesz w cukierniach rozlokowanych w różnych częściach Wielkopolski. Ciekawostką jest fakt, że w samym Poznaniu w ciągu roku sprzedawanych jest ponad dwa miliony sztuk, co daje około 500 ton rogali.

Czy rogale świętomarcińskie można nabyć tylko na terenie Wielkopolski? Odpowiedź brzmi nie, choć w innych częściach Polski rzadko wypieka się tradycyjne rogale świętomarcińskie - przepis jest zazwyczaj modyfikowany, przez co wyrób odbiega swoim smakiem od oryginału. Wówczas często nazywa się go rogalem marcińskim.

Warto mieć na uwadze fakt, że nazwa rogala świętomarcińskiego jest zastrzeżona i wpisana do rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych w Unii Europejskiej. Oznacza to, że do użycia oryginalnej nazwy upoważnia jedynie specjalny certyfikat. Taki rogal musi być wypiekany według specjalnego przepisu, metodami stosowanymi od przynajmniej 25 lat.

Jeśli natkniesz się więc na rogala z dopiskiem „wielkopolski”, „poznański” albo „marciński”, wiedz, że nie jest to tradycyjny wypiek. Co prawda może przypominać go swoim smakiem lub wyglądem, ale z pewnością nie zastąpi ci przekąski prosto z poznańskiej cukierni.

Rogale świętomarcińskie - tradycja, której warto przyjrzeć się z bliska

Kiedy zaczęto wypiekać rogale świętomarcińskie? Skąd tradycja i popularność tego przysmaku? Jej korzenie sięgają jeszcze czasów pogańskich, kiedy składano bogom ofiary z wołów lub z ciasta zwijanego w wole rogi. Z czasem zwyczaj ten połączono z postacią św. Marcina - charakterystyczny kształt rogala kojarzony był z podkową, którą zgubił jego koń.

Precyzyjna data pojawienia się rogali w Poznaniu nie jest dokładnie znana - niektóre źródła podają, że popularnością cieszyły się już w drugiej połowie XIX w., o czym świadczy reklama wypieku zamieszczona w „Dzienniku Poznańskim” w 1860 roku. Obecnie uznawana jest ona za najstarszą znaną reklamę tego specjału.

Kiedy piec rogale świętomarcińskie?

W jakim okresie najczęściej wypiekane są rogale świętomarcińskie? Kiedy robić poznański specjał, żeby tradycji stało się zadość? Jak już wiadomo, smakołyk ten łączy się z postacią św. Marcina, więc trudno wyobrazić sobie bez niego obchody z okazji jego dnia. 11 listopada każdego roku w Poznaniu odbywa się festyn, podczas którego mieszkańcy miasta biorą udział w korowodzie i sięgają po rogale świętomarcińskie. Tradycja ta łączy się z inną ciekawą historią, która również nawiązuje do postaci świętego.

Według legendy tradycja narodziła się w listopadzie 1891 roku, kiedy to proboszcz parafii św. Marcina zmobilizował wiernych do pomocy biednym. Uczestniczący w mszy cukiernik Józef Melzer namówił właściciela cukierni do wskrzeszenia starej tradycji, zgodnie z którą najbiedniejsi mieszkańcy miasta otrzymywali rogale za darmo.

Zwyczaj wypiekania rogali świętomarcińskich został przejęty w 1901 roku przez Stowarzyszenie Cukierników, a następnie powielany był przez kolejne osoby, w tym Franciszka Raczyńskiego i Zygmunta Wasińskiego.

Tradycyjny przepis na rogale świętomarcińskie

Na pierwszy rzut oka wypiekanie rogali świętomarcińskich może wydawać się czasochłonne i skomplikowane. Niewątpliwie wymaga ono pewnej wprawy, ale nie oznacza to, że nie poradzą sobie z nim mniej doświadczeni „cukiernicy”. Jak powstają rogale świętomarcińskie? Tradycyjny przepis składa się z trzech elementów: receptury na ciasto, nadzienie i polewę. To sprawia, że lista niezbędnych składników jest dość długa, ale wiele z nich z pewnością znajdziesz w swojej kuchni.

Aby przygotować ciasto półfrancuskie, potrzebujesz takich produktów, jak mąka pszenna, mleko, masło, cukier, sól, jajka oraz świeże drożdże. Nadzienie natomiast wykonasz z rodzynek, orzechów, masła, miodu, okruchów biszkoptowych, jajek, skórki pomarańczowej oraz białego maku. Na końcu należy przyrządzić polewę, którą zwieńczysz rogale świętomarcińskie - przepis na lukrową masę jest niezwykle prosty i zawiera jedynie trzy składniki: cukier puder, kilka łyżek gorącej wody lub mleka oraz odrobinę soku z cytryny.

W pierwszym kroku rozpuść drożdże w przegotowanym i ostudzonym mleku. Jajka utrzyj z cukrem i wymieszaj je z roztopionym, ale przestudzonym masłem. Do mieszanki dodawaj pomału przesianą mąkę oraz rozpuszczone w mleku drożdże. Gdy połączysz wszystkie składniki, zacznij ugniatać ciasto. Ciasto będzie gotowe, gdy zaczną pojawiać się na nim pęcherzyki powietrza. Odstaw je na jakiś czas w ciepłe miejsce, aby wyrosło. Teraz możesz przystąpić do przygotowywania masy.

Zalej orzechy i mak wrzącą wodą lub mlekiem i gotuj je przez około pół godziny, a następnie odsącz je i zmiel. Roztop w garnku masło i dodaj do niego cukier wraz z miodem. Dorzuć również orzechy, rodzynki i skórkę pomarańczową. Zawartość garnka podgrzewaj jeszcze przez chwilę na małym ogniu do momentu, aż bakalie nasiąkną miodem. Dodaj wcześniej zmielony mak i cały czas mieszaj, aby uniknąć przypalenia. Ostudź masę, a następnie dorzuć do niej okruchy biszkoptowe oraz jajka. Całość dokładnie wymieszaj i dopilnuj, aby masa nie była zbyt rzadka.

Gdy twoje ciasto wyrośnie, rozwałkuj je i pokrój na kwadraty. Na każdym z nich umieść porcję nadzienia i uformuj odpowiedni kształt. Piecz rogale do momentu, aż się zarumienią. W międzyczasie przygotuj lukier i polej nim gotowe wypieki.

Rogale świętomarcińskie - przepis oryginalny

 Rogale świętomarcińskie - przepis oryginalny Zobacz przepis

Tradycyjny przepis na rogale świętomarcińskie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

Ile kalorii mają rogale świętomarcińskie?

Przepis uwzględnia kilka dość kalorycznych produktów, w tym cukier, miód, masło, mak i orzechy, dlatego przysmak ma wysoką wartość energetyczną. Wszystko zależy oczywiście od proporcji użytych produktów i gramatury wypieku - klasyczny 250-gramowy rogal może dostarczać od 800 do nawet 1200 kalorii.

Jeśli chcesz nieco odchudzić swoją przekąskę, możesz zrobić ją w mniejszej wersji i oszczędzić nawet 600 kcal. Pamiętaj jednak, że tradycyjny wypiek nie powinien ważyć mniej niż 150 gramów. Poznańskiego specjału nie jadasz zbyt często, więc nie musisz martwić się o nadmiar kalorii - niektórzy twierdzą, że gdy spożywa się pyszne rogale świętomarcińskie, kalorie nie mają żadnego znaczenia.

Chcesz przygotować w domu bakaliowe wypieki, które smakiem i wyglądem będą zbliżone do oryginału? Wypróbuj te sprawdzone przepisy na rogale marcińskie:

1. Rogale marcińskie

 Rogale marcińskie Zobacz przepis

Rogale marcińskie/ Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

2. Rogale marcińskie

 Rogale marcińskie Zobacz przepis

Rogale marcińskie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

3. Ciasto na rogale marcińskie

 Ciasto na rogale marcińskie Zobacz przepis

Ciasto na rogale marcińskie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

4. Domowe rogale marcińskie

 Domowe rogale marcińskie Zobacz przepis

Domowe rogale marcińskie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

5. Rogale marcińskie

 Rogale marcińskie Zobacz przepis

Rogale na 11 listopada / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

6. Rogale a'la świętomarcińskie

 Rogale a'la świętomarcińskie Zobacz przepis

Rogale na 11 listopada / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

7. Bezglutenowe rogale marcińskie

 Bezglutenowe rogale marcińskie Zobacz przepis

Bezglutenowe rogale marcińskie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie

Źródło: Smaker.pl

Opracowała: Joanna Cebulak-Brzykcy

Zobacz także:

Jabłkowe rarytasy od Ewy Wachowicz. Deser ze słoika to jesienny hit »

Majeranek na jesienne bolączki. Stosuj, gdy dokuczają katar i kaszel »

Zapomniane danie jednogarnkowe czasów PRL-u. Sycące i wyborne »

Komentarze

Ostatnio komentowane przepisy

Desery Kutia

Tradycyjna kutia składa się z pszenicy, maku, miodu, orzechów, rodzynek i mig...

Odsłon: 220

30 min
6
Sałatki Śledź z żurawiną

Śledź w oleju z cebulką i żurawiną suszoną. Do tego ziemniaki w mundurkach. W...

Odsłon: 220

30 min
5
Zupy Zupa z porów

Propozycja na zupę z porów na dużą ilość gości. Przepis jest minimalistyczny...

Odsłon: 116

15 min
3
Ciasta Zemsta synowej

Pod tą apetyczną kruchością wafli kryje się sekretna historia. „Zemsta synowe...

Odsłon: 4780

30 min
7
15 min
2
Ciasta Makowiec pod orzechową pierzynką

Proste ciasto makowe na półkruchym spodzie, przykryte masą orzechową i polewą...

Odsłon: 1455

30 min
10

Polecane artykuły

Informacje Hamuje apetyt, zwiększa metabolizm. Cukrzycy powinni jeść regularnie

Czarna fasola to niezwykle wartościowy składnik diety, który doskonale wspiera zdrowie, szczególnie u osób z cukrzycą. Dzięki wysokiej zawartości b...

0
Informacje Jak dopasować dietę pudełkową do własnych potrzeb?

Coraz więcej osób decyduje się na catering dietetyczny, który pozwala połączyć zdrowe odżywianie z oszczędnością czasu.

0
Informacje Czekoladowe naleśniki z odżywką białkową

Poszukując inspiracji na pożywny, zdrowy, a jednocześnie pełnowartościowy posiłek, warto zapoznać się z przepisem na czekoladowe naleśniki z odżywk...

0
Informacje Nie tylko frytki, gofry i najlepsze na świecie czekoladki. Ciekawe potrawy kuchni belgijskiej

Belgia kojarzy ci się głównie z moules et frites? Nic w tym dziwnego – w końcu to jej narodowe danie. Wiedz jednak, że słynie ona również z wielu i...

6