Fot. 123RF/Picsel
Z naukowego punktu widzenia nazwa rydz jest określeniem pospolitym. Bohater dzisiejszego artykułu należy do rodzaju botanicznego mleczajów, czyli Lactarius, na który składa się około 450 gatunków grzybów. W obrębie tej grupy tylko jeden gatunek, który faktycznie jest pożądany w naszych kuchniach, nazywany jest mleczajem rydzem.
Ciekawostką jest fakt, że rydz nie jest grzybem pospolitym i czasami trudno go znaleźć. Rośnie w ściśle określonych miejscach w lesie. Jakie to miejsca? Podczas grzybobrania kieruj się do sosnowych młodników, ponieważ to właśnie tam istnieje największa szansa na znalezienia tytułowego rydza.
Dlaczego tak się dzieje? Może wielu to zaskoczy, ale rydze są grzybami mikoryzowymi, żyjącymi w symbiozie z jednym konkretnym drzewem. Inne, niejadalne rodzaje rydzów upodobały sobie towarzystwo jodeł czy świerków.
Bezpieczne grzybobranie, czyli jak wygląda rydz
Mleczaj rydz ma kilka charakterystycznych cech, dzięki którym rozpoznasz go w lesie. Pamiętaj jednak, aby być ostrożnym, ponieważ podobnym grzybem do jadalnego rydza jest niebezpieczny mleczaj wełnianka, mleczaj olszówka i krowiak podwinięty.
Jak wygląda rydz? Ten smaczny grzyb posiada kapelusz o średnicy 4-12 cm. Jego barwę określa się jako pomarańczową lub cielisto-czerwonawą z lekką domieszką zieleni. Blaszki są pomarańczowo-żółte i charakteryzuje je różna długość.
Po przełamaniu grzyba wypływa z niego pomarańczowe mleczko, które zmienia swoją barwę w kontakcie z powietrzem na zielonkawą. Jego najbardziej charakterystyczną cechą morfologiczną są delikatne koncentryczne prążki na kapeluszu.
Jeżeli zbierzesz potencjalnego rydza, ale nie jesteś pewien, czy możesz go zjeść, najlepiej udać się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej. W stacjach pracują doświadczeni grzyboznawcy, którzy bez dodatkowych opłat udzielą ci cennych informacji na temat rodzajów zebranych grzybów.
Weź udział w konkursie i wygraj 250, 500 lub 1000 zł! Kliknij!
Rydz: wartości odżywcze
Grzyby, w tym rydz, składają się w dużej mierze z wody. Dzięki temu są cenione nie tylko za swoje znakomite walory smakowe, ale również dlatego, że świetnie sprawdzają się w dietach redukcyjnych lub jako dietetyczny dodatek do wielu dań.
Najwięcej wartości odżywczych mają kapelusze, w których znajduje się cała koncentracja witamin - są to m.in. witaminy A, C, D i E oraz witaminy z grupy B. Włączając rydza do menu, zapewnisz swojemu organizmowi kompleksową ochronę układu krwionośnego, immunologicznego i sercowo-naczyniowego.
Rydze to także cenne źródło błonnika, który wspomaga układ trawienny w wielu procesach, zapobiegając powstawaniu uporczywych zaparć i wzdęć. Błonnik w rydzu występuje pod postacią chityny, która jest nieco bardziej ciężkostrawna niż inne jego odmiany.
Rydze: przepisy dla początkujących
Rydze na maśle, rydze w śmietanie, rydze z patelni, rydze po katalońsku czy rydze kiszone to dopiero początek przepisów opartych na tych grzybach, które możesz samodzielnie przyrządzić w zaciszu swojej kuchni. Rydz jest podatny na obróbkę termiczną, dzięki czemu nadaje się do różnorodnych potraw.
Brakuje ci pomysłu na obiad, kolację lub imprezę? Rzuć rydze na tapetę i poeksperymentuj, a z pewnością nie zawiedzie cię ich delikatny, grzybowy smak i aromat.
Twoje ulubione grzyby to rydze? Przepisy bardzo często traktują o marynowaniu rydzów w occie. Co daje taki zabieg? Octowa marynata sprawia, że grzyby nabierają korzennego aromatu i doskonale sprawdzają się jako składnik sałatek, przekąsek, koreczków, zakąsek i kanapek. Wypróbuj ten sposób i przekonaj się, czy korzenny posmak również tobie przypadnie do gustu.
Rydze na maśle
Jedną z najpopularniejszych potraw goszczących na polskich stołach są z pewnością rydze na maśle. Przepis na to smaczne danie jest banalnie prosty, jednak należy pamiętać o jednym ważnym elemencie, który może popsuć danie. Podczas smażenia grzybów na patelni należy wrzucać je partiami. Zbyt duża liczba dodanych na raz grzybów może doprowadzić do tego, że rydze puszczą wodę i zamiast się usmażyć, po prostu się uduszą.
Aby wzbogacić smak maślanych rydzów, warto wrzucić na patelnię również połówkę drobno posiekanej cebuli i dwa małe ząbki czosnku. Tak przygotowane danie jest niezwykle pyszne i pożywne. Wystarczy doprawić je podstawowymi przyprawami, czyli solą i pieprzem. Rydze na maśle stanowią ciekawą bazę do takich potraw jak jajecznica.
Rydze w śmietanie
Kolejną równie popularną potrawą, która często ląduje na polskich stołach podczas uroczystości rodzinnych, są rydze w śmietanie. Aby przygotować tę nieskomplikowaną, ale jakże smaczną przekąskę należy w pierwszej kolejności bardzo dokładnie oczyścić grzyby, płucząc je pod bieżącą wodą.
Następnym krokiem jest pokrojenie ich w niewielkie paski i obróbka termiczna - w tym przypadku gotowanie. Jak długo gotować rydze? Wystarczy ok. 15 minut. W tym czasie zeszklij cebulę na maśle, a gdy grzyby będą już ugotowane, wrzuć je na patelnię.
Rydze wraz z cebulą smaż przez ok. 15-20 minut. Kolejnym etapem jest wlanie na patelnię śmietany ze świeżo zmielonym pieprzem. Poczekaj, aż potrawa chwilę się poddusi. Warto podkreślić, że śmietanowe rydze sprawdzą się jako przystawka oraz dodatek do obiadu.
Zobacz: Pęczotto z suszonymi grzybami i dynią
Rydze po cygańsku
Rydze po cygańsku to smakowite danie, które świetnie smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno. Aby je przygotować, potrzebujesz cebuli, rydzów, papryki, koncentratu pomidorowego, cukru, oleju, kilku ziarenek ziela angielskiego, kilku liści laurowych i czosnku.
Oczyść grzyby i zagotuj w osolonej wodzie. Po 30 minutach odcedź je i poczekaj, aż ostygną. Pokrój paprykę w kostkę, a cebulę w piórka i duś je na oleju przez 15-30 minut. Po tym czasie dodaj resztę składników i dalej duś, mieszając przez 20 minut.
Rydze po cygańsku sprawdzą się jako samodzielna przekąska (np. z kromką razowego chleba) lub dodatek do większego dania. Można je również zawekować i zostawić jako przekąskę awaryjną, gdy nie masz czasu na gotowanie lub pomysłu na pożywny posiłek.
Rydze smażone
Smażenie rydzów to dopiero początek przyrządzania smacznej potrawy. Można to zrobić po prostu na maśle, wcześniej dokładnie obmywając produkt z leśnych resztek. Wystarczy smażyć je przez trzy, cztery minuty na średnim lub dużym ogniu. Doskonałym dodatkiem będzie krojona cebula lub ząbek czosnku w towarzystwie soli i pieprzu.
Zaserwuj swoim gościom miseczkę smażonych specjałów razem z kieliszkiem słodkiego białego wina i dobrym pieczywem - może być ono podpieczone w piekarniku z czosnkowym masełkiem. Z pewnością dostaniesz wiele pytań o recepturę!
Rydze smażone w panierce to druga opcja, która z pewnością zasmakuje najmłodszym. Wystarczy, że obtoczysz grzyby w jajku i lekko osolonej bułce tartej, a następnie podsmażysz je na oleju lub maśle i na końcu oprószysz pieprzem. Smaż rydze do momentu, aż zarumienią się z każdej strony.
Zachęcamy cię do przygotowania pysznych dań z rydzami:
1. Sałatka śledziowa z papryką i rydzami
Fot. Wanessa na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Sałatka z rydzami
Fot. Obserwator na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Kiszone rydze
3. Rydze na maśle z czosnkiem i śmietaną
Fot. PatiGotuje na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Rydze na maśle
4. Ziemniaczana zapiekanka z rydzami
Fot. Agafia na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Zapiekanka z rydzami
5. Kaszotto jęczmienne z rydzami
Fot. Zyciezesmakiem na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Kaszotto z rydzami
6. Francuskie poduszkowce z marynowanymi rydzami
Fot. Chillnezka na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Ciasto francuskie z rydzami
