Spis treści:
Wielki Post to wyjątkowy okres przede wszystkim dla katolików. Trzeba jednak przyznać, że inspirują się nim też osoby, dla których kwestie religijne nie mają tak dużego znaczenia. Rzeczywiście potrawy wielkopostne warto spożywać nie tylko przed Wielkanocą, ale przez cały rok.
Co więcej, ograniczenie spożycia mięsa może mieć bardzo korzystny wpływ na nasze zdrowie. Dziś jednak skupimy się przede wszystkim na tym, co dawniej jedzono w Wielkim Poście. Bezmięsne potrawy mogą okazać się świetną inspiracją do dzisiejszych obiadów, w końcu w prostocie tkwi siła. Dawne dania, choć nie były skomplikowane, to jednak bardzo pożywne i zdrowe. Przygotowywano je z naturalnych składników. Warto do tego powrócić, tym samym ograniczając też właśnie mięso. Sprawdź staropolskie potrawy wielkopostne.
Sprawdź także: Robi porządek w jelitach, ale też syci na długi czas. Przepis na zupę oczyszczającą
Wielki Post – o co w nim chodzi?
Wielki Post ma szczególne znaczenie dla chrześcijan. To okres oczekiwania oraz przygotowywania się do najważniejszych świąt w roku, czyli Świąt Wielkanocnych. W tym okresie chodzi przede wszystkim o przestrzeganie różnego rodzaju reguł.
Podstawową zasadą jest ograniczenie spożycia dań mięsnych. Wielki Post rozpoczyna się w Środę Popielcową, podczas której należy całkowicie wstrzymać się od jedzenia mięsa. Osoby do 14. roku życia lub po 60. roku życia są zwolnione z tego obowiązku. Wielki Post kończy się tak zwanym Wielkim Piątkiem, podczas którego również należy odstawić potrawy mięsne.
W Wielkim Poście chodzi o odnowę duchową w zgodzie z religijnymi zasadami. Warto by w tym wyjątkowym czasem zainspirowali się także ludzie, którzy nie są wierzący lub nie są praktykującymi chrześcijanami. Ograniczenie ilości spożywanego mięsa może bowiem wpłynąć pozytywnie na zdrowie. To także okres, który może pomóc zbratać nam się z naszą historią. Okazuje się bowiem, że podczas Wielkiego Postu niegdyś spożywano naprawdę ciekawe dania. Dzisiaj wam je przybliżymy.
Staropolskie potrawy wielkopostne
Warto pamiętać, że niegdyś Wielki Post wypadał w tak zwanym okresie przednówku. Wówczas skończyły się zgromadzone na zimę zapasy, a żeby uzbierać nowe, trzeba było jeszcze trochę zaczekać. Ludzie więc siłą rzeczy mogli cierpieć na niedobory jedzenia, ale łatwiej było to znieść, gdy brało się pod uwagę względy religijne.
W dawnym Wielkim Poście jedzono oczywiście ryby. Był to jednak pokarm dość drogi, więc takie rarytasy rzadko pojawiały się na stołach niezamożnych ludzi. Wyjątkiem były śledzie, ale zazwyczaj tylko bogaci zjadali te lepszej jakości, czyli tak zwane holenderskie.
Znana wielkopostna potrawa to m.in. polewka piwna, często nazywana faramuszką. Jak sama nazwa wskazuje - przyrządza się ją z lekkiego, jasnego piwa, które najpierw było gotowane, a potem przecierane z żytnim chlebem. Dodawano również masło, miód oraz sól. Inne znane danie wielkopostne to oczywiście żur. Przed Wielkim Postem w większości w kuchni przygotowywano zakwasy z mąki żytniej. Sprawdź również inne wielkopostne potrawy regionalne:
Bliny gryczane
Niegdyś bardzo znaną potrawą wielkopostną były bliny gryczane. Nazywane są także blinami carycy Katarzyny, gdyż jest to jedna z tradycyjnych potraw rosyjskich. Podstawą ich przygotowania są drożdże oraz mąka gryczana. Niegdyś było to danie przede wszystkim plebejuszy, ale to właśnie caryca Katarzyna Wielka uczyniła z nich potrawę bardzo elegancką i wykwintną. Bliny smażyło się na pożegnanie zimy i pozdrowienie wiosny.
Chrzanówka
Chrzanówka, nazywana także krzonówką, to tradycyjna potrawa wielkanocna przygotowywana przede wszystkim w dawnej Małopolsce. W oryginalnej wersji sporządzana jest na Wielkanoc z mięsem albo też ze zwykłą kiełbasą. Przygotowuje się ją jednak również w wersji postnej.
Jak sama nazwa wskazuje, podstawą tego dania jest oczywiście chrzan, który niegdyś bardzo często rósł na polach. Dosyć znaną wersją chrzanówki jest tak zwana krzonówka po orawsku, którą sporządza się na bazie kwasu z kiszonej kapusty.
Zupa chrzanowa z ziemniakami
Zobacz przepis
Zupa chrzanowa z ziemniakami/ Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Fajercarze
Przed wami bardzo wyjątkowe dania kuchni staropolskiej. To placki podawane prosto z blachy. Posmarowane miodem, masłem lub podane z kwaśną śmietaną smakują po prostu wybornie. Nazwa nawiązuje do fajerek w kuchni węglowej, na których wypiekane są placki. Danie to pochodzi z regionalnej Lubelszczyzny.
Często nazywa się je także proziakami czy sodakami. Dla wielu osób fajercarze to smak dzieciństwa. Niejedna babcia z Lubelszczyzny przygotowywała i przygotowuje je w najlepszym wydaniu. Do dzisiaj bowiem w wielu domach przyrządza się te placki. Warto podać je swoim bliskim nie tylko w Wielki Post. Ich przygotowanie nie jest wcale skomplikowane.
Postne kotlety rybne
Proste kotlety rybne to danie wielkopostne znane do dzisiaj. Najczęściej przygotowuje się je z fileta ulubionej ryby z dodatkiem cebuli, jajka, czerstwej bułki, masła, natki pietruszki i oczywiście bułki tartej. Sposobów na przygotowania kotlecików rybnych jest bardzo wiele. Mnóstwo z nich znajdziecie też w naszym serwisie.
Żur na post
Żur to niewątpliwie symbol kuchni postnej i staropolskiej. Nie sposób byłoby o nim zapomnieć w tym artykule. W wielu regionach Polski w Wielki Post jadano głównie żur, a zakwas do niego pieczołowicie przygotowywano przed rozpoczęciem tego wyjątkowego okresu w roku.
Dopiero w Wielki Czwartek oraz w Wielką Sobotę kończono jedzenie żuru i śledzi. W wielu regionach Polski praktykowano zwyczaj tak zwanego wybijania żuru. Rozbijano wówczas garnki z żurem, który wcześniej mieszany był z błotem, brudną wodą oraz wapnem. Chodziło o to, aby głośno pożegnać tę najważniejszą potrawę Wielkiego Postu i tym samym właśnie ten okres. Była to też forma zalotów. Garnuszki celowana bowiem w progi domów, w których mieszkały młode panny.
Żurek postny z czosnkiem niedźwiedzim
Zobacz przepis
Żurek postny z czosnkiem niedźwiedzim/ Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Wielkopostne potrawy regionalne mogą być pyszne i oryginalne. Mnóstwo przepisów i informacji na ich temat znajdziesz w serwisie Smaker.pl. Koniecznie sięgnij po te receptury, by pozytywnie zaskoczyć swoich bliskich i oczywiście także swoje podniebienie.
Tego typu dania sprawdzą się nie tylko w okresie Wielkiego Postu, ale także przez cały rok. Zresztą zawsze zachęcamy do eksperymentów kulinarnych. Potrawy te są bardzo proste w przygotowaniu, a jednocześnie bardzo efektowne. Smacznego Wielkiego Postu.
Źródła: smaker.pl
Opracowała: Redakcja Smaker.pl
Zobacz także:
Najlepsze źródło witaminy C. Cytryna, brokuły czy papryka? »
Powinien być w każdej apteczce. Pomoże na wzdęcia i uspokoi drażliwe jelita »
