Spis treści:
Tradycyjne polskie desery pieczone są chętnie w wielu domach. Każdy region słynie z innych wypieków, które przygotowuje się najczęściej w święta lub uroczystości rodzinne. Odkryj cztery regionalne ciasta z Polski, które warto wypróbować, odwiedzając poszczególne województwa.
Sprawdź także: Zapomniana staropolska nalewka. Na dolegliwości żołądkowe i infekcje
1. Śląski kołocz
Kołocz, zwany też kołaczem śląskim, to ciasto będące symbolem obfitości, które aż po dziś podaje się na śląskich weselach. To tradycyjny wypiek kultywowany zwłaszcza w górniczych rodzinach. Najpopularniejszymi odmianami są kołocze z nadzieniem serowym, makowym, jabłkowym i bez nadzienia, ale za to z posypką. W XIX wieku specyficzny, okrągły wieniec wyparło ciasto w kształcie prostokątnym.
Jak zrobić śląski kołocz? Przygotuj następujące składniki:
Składniki
- 500 g mąki,
- 100 g cukru,
- 125 g masła,
- 50 ml mleka,
- 2 jaja,
- 5 g drożdży instant,
- 500 g masy makowej.
To ciasto robi się szybko i prosto. Piekarnik ustaw na 180 stopni Celsjusza, w trybie góra-dół. W głębokim naczyniu utrzyj jajka z cukrem, wlej mleko, wsyp drożdże, mąkę i dodaj roztopione masło. Składniki dokładnie wymieszaj, uformuj kulę i owiń folią spożywczą. Przełóż do lodówki na godzinę.
Po tym czasie, ciasto podziel na dwie części w proporcjach 1/3 i 2/3 masy. Większą porcję rozwałkuj i wyłóż na wysmarowaną masłem standardową formę do pieczenia. Na wierzch nałóż równą warstwę masy makowej, a na masę - kawałki ciasta porwanego z mniejszej części. Kołocz piecz przez 45 minut w nagrzanym piekarniku.
Śląski kołacz z makiem
Zobacz przepis
Śląski kołacz z makiem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Kołacz z serem i rodzynkami
Zobacz przepis
Kołacz z serem i rodzynkami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Kołocz z budyniem i jabłkami
Zobacz przepis
Kołocz z budyniem i jabłkami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
2. Sernik krakowski
Choć sernik krakowski swoją nazwą sugeruje już pochodzenie, to tak naprawdę na południe Polski przywędrował z Wiednia. W XIX wieku zyskał sympatię w kilku regionach naszego kraju. Dziś dostępnych jest wiele odmian sernika, m.in. kaszubski (wyrabiany z ziemniaków), sernik Izaury (stworzony w latach 80. z powodu popularności telenoweli) czy seromakowiec. Ten krakowski jest z kolei bardzo puszysty i z wierzchu pokryty kratką z ciasta. Jak go upiec?
Składniki
Składniki na kruche ciasto:
- 300 g mąki,
- 150 g masła,
- 1 płaska łyżeczka soli,
- trochę wody.
Składniki na masę serową:
- 750 g twarogu z wiaderka,
- 180 g cukru,
- 2 łyżki cukru wanilinowego,
- 6 jaj (oddzielnie żółtka i białka),
- 20 g skrobi kukurydzianej,
- 75 g masła,
- 3 łyżki rodzynek sułtańskich namoczonych,
- 3 łyżki skórki pomarańczowej.
Składniki na lukier:
- 5 łyżek cukru pudru,
- 2 łyżki wody.
Do dekoracji:
- 3 łyżki skórki pomarańczowej.
Rozgrzej piekarnik do 180 stopni Celsjusza, w trybie góra-dół. Wyłóż papierem prostokątną, standardową formę do pieczenia. W misce połącz mąkę z zimnym masłem i solą. Dodaj tyle wody, żeby ciasto się skleiło. Wyrabiaj, a gdy przybierze odpowiedniej konsystencji, wstaw na godzinę do lodówki. Po tym czasie 2/3 kruchego ciasta rozwałkuj na pół centymetra i przełóż do formy. Piecz spód przez 15 minut, po czym odstaw do wystygnięcia.
Oddziel żółtka od białek. Utrzyj w oddzielnym naczyniu masło z cukrem na puszystą masę, dodaj żółtka i miksuj. Do całości dodaj ser, skrobię, cukier wanilinowy, rodzynki i skórkę pomarańczy. Dokładnie wymieszaj. Ubij białka na sztywno i delikatnie przełóż do masy. Połącz bardzo ostrożnie. Całość wyłóż na ostudzony i upieczony spód.
Pozostałe ciasto wyjmij z lodówki i rozwałkuj. Wytnij z niego cienkie paski i ułóż je w kratkę na wierzchu masy. Piekarnik ustaw na 180 stopni, ale z termoobiegiem i piecz ciasto przez ok. 50 minut. Następnie studź w piekarniku z lekko uchylonymi drzwiami. Przygotuj jeszcze lukier, mieszając cukier puder z wodą, którym polej nieco wystudzony już sernik. Posyp jeszcze niezastygniętą polewę skórką pomarańczy.
3. Marcinek z Podlasia
Marcinek, zwany też hajnowskim marcinkiem, to pyszny wypiek, który składa się z wielu cienkich placków, przełożonych kremem. To jeden z deserów znajdujących się na ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych. Trafiają na nią dania, które uznano za element dziedzictwa kulturowego regionu i które wytwarzane są klasycznymi metodami, wykorzystywanymi co najmniej od 25 lat. Ciasto po raz pierwszy upieczono na huczne obchody dnia św. Marcina (11 listopada) w Pałacu Carskim w Białowieży - stąd wywodzi się jego nazwa.
Jak upiec ciasto marcinek? Zakup następujące składniki:
Składniki
Składniki na ciasto:
- 200 g kwaśnej śmietany 18%,
- łyżeczka sody,
- 2 jajka,
- 2 żółtka,
- 200 g masła,
- 200 g cukru,
- 1 kg mąki.
Składniki na krem:
- litr śmietanki 30%,
- 800 ml śmietany 18%,
- sok z cytryny,
- 200 g cukru.
Do dekoracji:
- kakao do posypania.
Na początku przygotuj ciasto. W wysokim naczyniu śmietanę zmieszaj z łyżeczką sody. Po kilku minutach śmietana nabierze większej objętości. W osobnym naczyniu utrzyj na puszystą masę miękkie masło z cukrem. Do oddzielnej miski wbij jajka i żółtka. Do naczynia z puszystą maślaną masą naprzemiennie dodawaj porcję jajek i śmietany, aż do wykończenia składników. Dodaj jeszcze pół kilograma mąki i wyrabiaj ciasto. Dosypuj na bieżąco mąkę, aż do uzyskania gładkiej masy. Ciasto podziel następnie na ok. 30 kulek i każdą rozwałkuj na bardzo cienki pasek o średnicy ok. 25 cm. Blachę piekarnika wyłóż papierem, przełóż na nią ciasto i piecz do 10 minut w 160 stopniach Celsjusza. Po tym czasie wyjmij i ostudź.
W tym czasie przyrządź krem. Ubij obie śmietany z sokiem z cytryny i stopniowo dodawaj cukru. Na paterze ułóż upieczony placek. Na niego nałóż ok. trzymilimetrową warstwę kremu. Połóż kolejną warstwę ciasta, ale nie dociskaj, żeby masa nie wypłynęła lub żeby ciasta się nie skleiły! Znowu przełóż kremem i ciastem i tak do momentu, aż nie zużyjesz wszystkich składników. Boki marcinka wysmaruj kremem śmietanowym i wyrównaj. Ciasto odstaw na ok. dwie godziny, a następnie wstaw na co najmniej cztery godziny do lodówki. Przed podaniem posyp z wierzchu kakao.
Ciasto marcinek
Zobacz przepis
Tradycyjny przepis na marcinka / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Korowaj weselny
Tradycyjny, wypiekany dzień przed weselem korowaj to ciasto, bez którego jeszcze nie tak dawno nie mogły się odbyć żadne zaślubiny. W Polsce pieczony był głównie na Podlasiu, Suwalszczyźnie, Lubelszczyźnie i we wschodniej części Mazowsza. W niektórych regionach ta tradycja kultywowana jest aż do dziś. Jeśli masz ochotę upiec korowaj weselny, przygotuj następujące składniki:
Składniki
- 1 kg mąki,
- 200 ml mleka,
- 200 ml śmietany,
- 200 g cukru,
- 4 jaja,
- 1 białko,
- 10 g drożdży instant.
Mąkę, drożdże, mleko i śmietanę zmieszaj w głębokiej misce. Zmniejsz moc miksera i dodawaj po jednym żółtku. W osobnym naczyniu ubij białka na sztywno i delikatnie przełóż do miski. Do połączonych w jednolitą masę składników, wsyp jeszcze cukier i ubijaj dalej, aż ten się rozpuści. Miksturę przelej do pozostałych, suchych produktów i wymieszaj, aby powstało ciasto. Wyrabiaj przez ok. kwadrans i zakryj miskę płócienną szmatką, aż do wyrośnięcia.
Następnie podziel na równe trzy części. Z pierwszej z nich uformuj kulę i włóż do garnka wyłożonego papierem do pieczenia. Spłaszcz ciasto, by przylegało do brzegów. Z drugiej porcji ciasta zrób wałki i splataj po dwa ze sobą. Ułóż je w formie ślimaka na pierwszym cieście. Przykryj garnek i odstaw do wyrośnięcia.
Z ostatniej części ciasta wykonaj różne plecione wzory, np. warkocze, serca czy kwiaty. Gdy ciasto wyrośnie w garnku, ułóż jeszcze ozdoby na wierzchu. Następnie zapiecz wszystko przez ok. 50 minut w piekarniku, rozgrzanym do 140 stopni Celsjusza w trybie góra-dół.
Zobacz także:
Dzięki tym trikom kotlet schabowy będzie obłędnie pyszny. Do panierki dodaj jeden składnik »
Jedna zmiana robi wielką różnicę. Rosół zyska lepszy smak i aromat »
To najskuteczniejszy sposób na grypę, ale Polacy stosują niechętnie »
