Spis treści:
- Biała polewka (poliwka) - staropolska zupa
- Jakie właściwości ma maślanka?
- Staropolska poliwka - przepis i przygotowanie
Za sprawą „Pana Tadeusza” dobrze znana jest czarna polewka - zupa, która symbolizuje odmowę oświadczyn. Czerninę, tradycyjnie, robi się na bulionie z dodatkiem krwi zwierzęcej. Tymczasem mało kto kojarzy inny przysmak z dawnych czasów, czyli białą polewkę. To danie przyrządza się zupełnie inaczej, bo na kwaskowatej maślance. Odkryj przepis i sposób przygotowania staropolskiej poliwki.
Sprawdź także: GIS ostrzega: Salmonella w słodyczach popularnego supermarketu
Biała polewka (poliwka) - staropolska zupa
Już w średniowieczu w kuchni podawano tzw. polewki. Chętnie serwowano tę czarną czy winną - pierwszą w przypadku odmowy ręki niewiasty, a drugą - dla nowo zaślubionych. Pojęciem polewek określano wszystkie zupy, które nie miały dokładnie sprecyzowanej receptury (jak np. żur), a później - po prostu były lekkie i postne.
Biała polewka to staropolska zupa, która jeszcze ok. 50-60 lat temu trafiała regularnie na stół. Kiedyś kojarzono ją wyłącznie z kuchnią ludzi bardzo ubogich, którzy nieraz przyrządzali ją jedynie na własnoręcznie robionej serwatce. Dziś, choć nieco zapomniana, określana jest jako specjał województwa opolskiego. W 2020 roku została nawet wpisana na tamtejszą Listę Produktów Tradycyjnych.
Polewki gotowane były najczęściej z mąki sypanej na wrzącą wodę, mleko lub maślankę (…) - wyjaśnia serwis gov.pl, cytując Zofię Szrombę-Rysową, autorkę książki pt. „Pożywienie ludności wiejskiej na Śląsku”.
Biała polewka na maślance była podstawowym daniem, spożywanym najczęściej na śniadanie. Zdarzało się jednak, szczególnie w XIX i XX wieku, że stanowiła jedyny posiłek uboższych rodzin w ciągu dnia, jedzony przez nie rano i wieczorem. Bogatsi serwowali ją natomiast z ziemniakami i omastą, dzięki czemu stawała się bardziej sycąca. W wersji postnej skwarki zastępowała podsmażana cebula.
Jakie właściwości ma maślanka?
Choć białą polewkę nazywano zupą biedoty, trzeba przyznać, że dostarczała wielu cennych wartości odżywczych. Wszystko za sprawą głównego, bogatego w białko, składnika. Jakie właściwości ma maślanka i dlaczego warto ją jeść?
Produkt dostarcza organizmowi witaminę A, E, D i te z grupy B oraz minerały, takie jak wapń, potas czy magnez. To naturalny probiotyk, wspierający prawidłową pracę jelit. Świetnie wpływa więc na układ pokarmowy, regulując procesy trawienne, łagodząc podrażnioną błonę śluzową przełyku i żołądka, eliminując nieprzyjemną zgagę czy wzdęcia.
Gdy poprawia się z kolei mikroflora jelitowa, zyskuje na tym układ odpornościowy. Regularne spożywanie maślanki może więc wzmocnić reakcję organizmu podczas infekcji. Co więcej, do właściwości maślanki zalicza się też hamowanie apetytu - zapewnia ona sytość na dłużej, co przekłada się na spadek wagi. Obecność witaminy D i wapnia pomaga zadbać o mocne kości i zęby, chroniąc m.in. przed osteoporozą. Z kolei witamina B wspiera zdrową pracę układu nerwowego, poprawiając pamięć, koncentrację i samopoczucie.
Staropolska poliwka - przepis i przygotowanie
Poliwkę przyrządza się tylko z kilku składników. Staropolska zupa ma cierpki smak, który dobrze przełamać słodyczą ziemniaków. Przepis na zupę na maślance rozpocznij od przygotowania niezbędnych produktów:
Składniki
Składniki na zupę:
- 250 ml wody,
- 750 ml maślanki,
- 100 ml kwaśnej śmietany 18 proc.,
- płaska łyżka pszennej mąki,
- sól i pieprz (do smaku).
Dodatkowo (opcjonalnie):
- kilogram ziemniaków,
- 100 g boczku wędzonego,
- cebula.
Jeśli przygotowujesz polewkę na maślance z ziemniakami, najpierw umyj i obierz te warzywa. Przekrój na mniejsze kawałki i ugotuj w osolonej wodzie, jak zwykle, do miękkości. Następnie odcedź i odparuj. Zabierz się za przygotowanie zupy - do garnka wlej maślankę. Włącz palnik na średnią moc i wolno podgrzewaj. Pamiętaj, aby często mieszać maślankę, żeby uniknąć powstawania grudek.
W międzyczasie, do osobnego rondelka, wlej wodę i dodaj do niej mąkę oraz kwaśną śmietanę. Połącz je ze sobą, tworząc gładką masę. Gdy maślanka zacznie się gotować, wlej zawartość rondla i energicznie mieszaj. Pozostaw na ogniu, dopraw do smaku solą i pieprzem. Boczek pokrój w małą kostkę i podsmaż na rozgrzanej patelni - tak, aby wytopić tłuszcz. Do smażącego się boczku możesz wrzucić również poszatkowaną drobno cebulę, jeśli chcesz dodać więcej smaku polewce.
Przygotowanie staropolskiej poliwki nie jest trudne. Jak ją zaserwować na talerzu? Możesz po prostu ułożyć w niej ziemniaki, wlać zupę, a na wierzchu ułożyć skwarki z cebulą. Inny sposób to nalanie polewki do miski, a na osobnym talerzu ułożenie ubitych ziemniaków, udekorowanych omastą. W obu postaciach zupa smakuje po prostu wyśmienicie.
Źródło: Smaker.pl, gov.pl, strakija.pl, kuchnianawypasie.pl
Autorka: Joanna Cebulak-Brzykcy
Zobacz także:
Pod względem ilości wapnia biją na głowę mleko. Jedz regularnie dla zdrowia kości i serca »
Sekret puszystych i chrupiących racuchów. Nasze babcie zawsze tak robiły »
Sposoby na czyszczenie fug w podłodze. Domowy wybielacz poradzi sobie ze starym brudem »
