Spis treści:
- Czym jest rzeżucha?
- Rzeżucha - wartości odżywcze
- Rzeżucha - właściwości prozdrowotne
- Kto powinien jeść rzeżuchę?
- Jak posadzić rzeżuchę w domu?
Większość dzieci, urodzonych w latach 90., na pewno pamięta, że jednym z zadań w szkole podstawowej było wyhodowanie rzeżuchy. Niektórzy uprawiali ją na parapecie przez dłuższą chwilę, inni przypominali sobie o tym zdecydowanie zbyt późno. Jeśli nie pamiętasz już zbyt dużo z lekcji przyrody, przypomnij sobie, czym jest rzeżucha, jakie ma właściwości i jak posadzić ją w domu.
Sprawdź także: Co podać na Wielkanoc? 5 sprawdzonych propozycji – to będzie kulinarna uczta smaków
Czym jest rzeżucha?
Mało kto wie, czym jest rzeżucha. Oficjalnie to rodzaj rośliny z rodziny kapustowatych, do której zalicza się ponad 250 gatunków. Różne jej odmiany występują na łące, niektóre z nich mają również funkcję ozdobną.
Co ciekawe, Polacy znacznie częściej przypisują nazwę tej rośliny zupełnie innemu okazowi! Wspomniana powyżej roślina łąkowa to Cardamine L., natomiast „rzeżucha" spożywana jako warzywo (kiełki) to tak naprawdę siewki pieprzycy siewnej, czyli Lepidium sativum L.
Najczęściej, mówiąc o rzeżusze, mamy więc na myśli pieprzycę siewną, a nie roślinę o tej nazwie. I to właśnie na potocznie zwanej „rzeżusze" tym razem się skupimy. Pieprzyca siewna oryginalnie pochodzi z Afryki i Azji, a w Europie hodowana była już w starożytnym Rzymie i Grecji.
Rzeżucha - wartości odżywcze
Rzeżucha towarzyszy Polakom najczęściej podczas Wielkanocy. To świetny dodatek do jajek na twardo albo sałatki, która ozdabia świąteczny stół. Tymczasem warto jeść to warzywo znacznie częściej, ze względu na jego skład. Jakie są wartości odżywcze rzeżuchy?
Świeże listki pieprzycy siewnej dostarczają organizmowi znaczną dawkę witamin i minerałów. Do najważniejszych witamin należą A, C, E, K i te z grupy B, a z kolei do minerałów - żelazo, wapń, fosfor, cynk, selen, magnez oraz jod. Rzeżucha to także źródło błonnika, zdrowych tłuszczów i antyoksydantów.
Rzeżucha - właściwości prozdrowotne
Ze względu na wartości odżywcze rzeżuchy, wykazuje ona szereg właściwości prozdrowotnych. Już w starożytności wykorzystywano ją jako środek pobudzający oraz poprawiający urodę, a także specyfik usprawniający pracę tarczycy. W epoce renesansu dodatkowo odkryto, że może złagodzić ból głowy i rwę kulszową. W XIX wieku do listy jej właściwości dodano także pomoc w walce z cukrzycą, anemią i infekcjami.
Do głównych prozdrowotnych właściwości rzeżuchy należą:
- silne działanie antyoksydacyjne - witamina C to mocny przeciwutleniacz, który wzmacnia odporność, ale też chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. To z kolei zapobiega starzeniu się skóry, uszczelnia naczynia krwionośne i wykazuje właściwości antynowotworowe,
- detoksykacja organizmu - rzeżucha skutecznie odkaża jamę ustną, pomaga złagodzić objawy trądziku, ale oczyszcza również przewód pokarmowy. Wspiera pozbywanie się resztek z jelit oraz walkę z pasożytami,
- właściwości przeczyszczające - m.in. ze względu na zawartość błonnika, rzeżucha to naturalny specyfik na zaparcia, regulujący leniwą pracę jelit,
- wspieranie odchudzania - warzywo hamuje napady głodu, ponieważ reguluje pracę jelit oraz skoki glukozy we krwi,
- profilaktyka chorób oczu - zawiera luteinę, która utrzymuje narząd wzroku w dobrej kondycji,
- usprawnienie pracy tarczycy - w składzie znajduje się jod, który jest kluczowy dla osób z chorobami tarczycy,
- zapobieganie anemii - to produkt bogaty w żelazo,
- działanie moczopędne - wspierające prawidłowe funkcjonowanie nerki.
Kto powinien jeść rzeżuchę?
Rzeżucha będzie zalecana przede wszystkim osobom chorującym na nerki - dzięki właściwościom moczopędnym, pomoże w ich prawidłowym funkcjonowaniu. Profilaktycznie powinni ją także stosować wszyscy, u których w rodzinie wystąpiły choroby oczu. Dzięki luteinie warzywo pomaga utrzymać narząd wzroku w jak najlepszej kondycji.
Kto jeszcze powinien jeść rzeżuchę? Na pewno osoby z niedoczynnością tarczycy, dla których istotne jest przyswajanie jodu oraz anemicy, bo warzywo pełne jest żelaza. Regularne spożywanie tego produktu zalecane jest też wszystkim z chorobą wieńcową, zaburzeniami krążenia, reumatyzmem i stosującym dietę wątrobową.
Rzeżucha powinna się też znaleźć w codziennej diecie kobiet w ciąży, dzieci i osób będących w okresie rekonwalescencji. Ze względu na dużą zawartość witaminy C, polecana jest też palaczom, którym często brakuje tego składnika odżywczego.
Rzeżucha - zastosowanie w kuchni
Jak smakuje rzeżucha? Ma lekko gorzkawy i nieco ostry posmak, który świetnie pasuje jako urozmaicenie sałatek, surówek czy kanapek. Garść liści pieprzycy siewnej możesz też dodać jako ozdobę do zup i sosów. Jakie jeszcze może być zastosowanie rzeżuchy w kuchni? Użyj jej choćby do przyrządzenia aromatycznych past. Zmieszaj z jajkami, rybą lub twarogiem.
Pamiętaj jednak, żeby nie przesadzać ze spożywaniem rzeżuchy. To roślina moczopędna, więc jej nadmiar może powodować dość kłopotliwą przypadłość. Dziennie nie powinno się przekraczać porcji trzech łyżeczek.
Jak posadzić rzeżuchę w domu?
Skoro z uprawą rośliny mają sobie poradzić uczniowie szkoły podstawowej, to można powiedzieć dosłownie, że jest to dziecinnie proste. Wystarczy zaopatrzyć się w nasiona pieprzycy siewnej i przygotować płaski talerzyk (lub inne naczynie o niskich ściankach).
Dno pojemnika należy wyłożyć watą, ligniną lub trzema warstwami ręcznika papierowego. Następnie trzeba obficie zwilżyć je wodą oraz równomiernie obsypać nasionami rzeżuchy. Tak przygotowaną sadzonkę warto postawić w ciepłym i nasłonecznionym miejscu, najlepiej na parapecie okna.
Roślinę trzeba podlewać. Przez pierwsze dwa dni - wodę wlewaj pod spód waty, ligniny lub papieru, po wykiełkowaniu - możesz podlewać roślinę „od góry". Po dwóch, trzech dniach rzeżucha powinna wykiełkować, a po sześciu, siedmiu będziesz mógł ją przyciąć i skosztować.
2. Śniadanie w minutę: bundz z chili i rzeżuchą
Zobacz przepis
Ser z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
3. Jajka faszerowane rzeżuchą i rzodkiewką
Zobacz przepis
Jajka faszerowane rzeżuchą i rzodkiewką / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Pasta z szynką i rzeżuchą
Zobacz przepis
Pasta z szynką i rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
5. Sałatka z rzeżuchą
Zobacz przepis
Wielkanocna sałatka z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
6. Kotlety mielone z rzeżuchą
Zobacz przepis
Kotlety mielone z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
7. Pasta jajeczna z rzeżuchą
Zobacz przepis
Pasta jajeczna z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
9. Pasta jajeczna z rzeżuchą
Zobacz przepis
Pasta jajeczna z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
10. Zupa brokułowa z rzeżuchą
Zobacz przepis
Zupa brokułowa z rzeżuchą / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Źródło: Smaker.pl
Autorka: Joanna Cebulak-Brzykcy
Zobacz także:
Piją go co rano i chudną. Upatruje się w nim sekretu figury Aniston i Beckham »
Dwa pociągnięcia i jajko obrane. Kucharz zdradza swój trik »
Najlepszy sposób na wyczyszczenie rusztu kuchenki gazowej. Chemia nie będzie potrzebna »
Materiał pierwszy raz ukazał się: 29.03.2023
