Spis treści:
- Z czego zrobiony jest smalec?
- Smalec – wartości odżywcze
- Smalec – właściwości
- Czy smalec jest zdrowy?
- Jak zrobić dobry domowy smalec?
Jedni go nienawidzą, drugim na widok pajdy świeżego chleba posmarowanego smalcem ze skwarkami oraz ogórkiem kiszonym na wierzchu cieknie ślinka. Chociaż zdania na temat smalcu są podzielone, nie można zaprzeczyć, że jest on niezwykle istotnym składnikiem kuchni polskiej. Można na nim smażyć, dodawać go do wypieków i pasztetów, a także używać go jako smarowidła do chleba. Czy wiesz jednak, jak jedzenie smalcu wpływa na nasze zdrowie? Sprawdź, jak zrobić dobry domowy smalec.
Sprawdź także: Jak rozpoznać zjełczałe masło?
Z czego zrobiony jest smalec?
Smalec to nic innego jak wytapiany w wysokiej temperaturze zwierzęcy tłuszcz. Obecnie najczęściej robi się go z wieprzowiny, ze słoniny, boczku i podgardla. Popularne są również smalce z gęsi, kaczki, a nawet dzika. Do smalcu dodawana jest również sól, w niektórych wariantach można spotkać się także z dodatkami takimi jak: cebula, czosnek, jabłko czy majeranek.
Produkt ten może być otrzymywany dwiema metodami. „Na mokro”, gdzie tłuszcz wieprzowy jest gotowany w gorącej wodzie lub na parze, a następnie oddzielany przy użyciu wirówki przemysłowej. Drugim sposobem jest metoda „na sucho”, w której używa się jedynie wysokiej temperatury. Tu uzyskiwane są również skwarki.
Smalec – historia
Niegdyś smalec był składnikiem niezbędnym, w każdym polskim domu, w szczególności na wsiach. Jego produkcja była dosyć tania – słonina, czy gęsi lub kaczy tłuszcz, z których powstawał smalec, oddzielane były od „chudszej” części mięsa. Z biegiem czasu zaczęto używać coraz mniej smalcu, z obawy przed tym, że może on być przyczyną podwyższenia poziomu cholesterolu. Wymieniano go na tłuszcze roślinne, które wcale nie były zdrowszą opcją, ponieważ zawierały często szkodliwe tłuszcze „trans”.
Smalec – rodzaje
Chociaż, każdy smalec to przede wszystkim zwierzęcy tłuszcz, warto wiedzieć o tym, że może występować on w różnych wariacjach. Wytwarza się go z mięsa wieprzowego, gęsiny, kaczki, jak i z dzika. Do pieczenia najlepiej sprawdzi się ten bez żadnych dodatków. Bardzo lubiany jest także smalec z dodatkiem skwarek, cebulki, a nawet jabłka. Niektórzy przygotowują smalec na bogato, dodając do niego mięso, np. karkówkę. Co ciekawe, smalec może występować również w wersji wegańskiej – wówczas przygotowuje się go np. z białej fasoli z dodatkiem cebuli, jabłka oraz przeróżnych przypraw, dzięki czemu świetnie imituje swój odzwierzęcy pierwowzór.
Smalec – wartości odżywcze
W składzie smalcu znajdziemy tak naprawdę sam tłuszcz. Zawiera zarówno te uznawane za niezdrowe kwasy tłuszczowe nasycone, które o dziwo stanowią jedynie 40 proc. jego składu, jak i nienasycone kwasy tłuszczowe. Znajdziesz w nim także witaminę A, D, a także związki mineralne: wapń, potas i fosfor. Smalec jest produktem dosyć kalorycznym, w 100 g znajduje się 897 kcal.
Smalec – właściwości
Wiele osób unika smalcu w swojej diecie, z obawy przed tym, że zwiększy to ich poziom „złego” cholesterolu. Co ciekawe, okazuje się, że dzięki zawartości sporej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, niewielka ilość smalcu w jadłospisie może pomóc go obniżyć. W smalcu znajduje się także kwas linolowy, który wykazuje działanie przeciwzapalne. Dodatkowo warto pamiętać o tym, że w tłuszczach rozpuszcza się wiele witamin. Dlatego warto zadbać o to, by codzienne posiłki były odpowiednio zbilansowane, zawierały węglowodany, białka oraz tłuszcze.
Czy smalec jest zdrowy?
Okazuje się, że smalec jest zdrowszym wyborem niż masło, ponieważ ma niższą zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Dużą zaletą smalcu jest również to, że ma wysoką temperaturę dymienia, dzięki czemu smażone na nim potrawy nie będą się przypalać. Oczywiście należy pamiętać o tym, że smalec to sam tłuszcz, dlatego spożywanie go w zbyt dużej ilości negatywnie może odbić się nie tylko na wadze, ale i na zdrowiu. Zbyt duża ilość tłustych potraw w diecie to sposób na to, by nabawić się problemów z układem krwionośnym, wysokiego cholesterolu, miażdżycy, a nawet nowotworów.
Jeśli uwielbiasz smak smalcu i chcesz jeść go na co dzień, bez obawy, że negatywnie odbije się na twoim zdrowiu, możesz sięgnąć po zdrowszą, rośliną alternatywę. Wybierając smalec z fasoli, nie tylko nie będziesz spożywać zwierzęcych tłuszczów nasyconych, ale i dostarczysz organizmowi białka i błonnika.
Warto wspomnieć również o właściwościach gęsiego smalcu. To uwielbiany przez nasze babcie sposób na przeziębienia i grypę. Smarowanie klatki piersiowej i pleców gęsim smalcem, miało pomóc szybko pokonać chorobę, a także zwalczyć bóle stawów i kości.
Jak zrobić dobry domowy smalec?
Przygotowanie domowego smalcu wcale nie jest trudne, najważniejsze są oczywiście dobrej jakości składniki. Domowy smalec będzie miał przewagę nad tym ze sklepu również dlatego, że będziesz mieć pełną kontrolę nad tym, co się w nim znajdzie. Dzięki czemu unikniesz zbędnych dodatków i ulepszaczy.
Do zrobienia domowego smalcu, będziesz potrzebować: 800 g słoniny wieprzowej bez skóry, 200 g wędzonego boczku, dwie cebulę, dwa jabłka, dwie łyżeczki soli.
Zacznij od zmielenia słoniny, następnie umieść ją na dużej patelni. Dodaj sól i podgrzewaj przez 20 minut na małym ogniu. Dorzuć pokrojoną drobno cebulę oraz boczek, smaż przez około kwadrans na małym ogniu. Następnie dodaj jabłko pokrojone w małą kostkę, podsmażaj kolejne 10 do 15 minut. Wyłącz ogień, poczekaj, aż przestygnie. Smalec przełóż do słoików, zakręć i włóż do lodówki.
Do czego można użyć smalec?
Smalec świetnie sprawdzi się do gotowania. Możesz usmażyć na nim kotlety schabowe, dodać go do kruchego ciasta na szarlotkę, świetnie sprawdzi się również jako element pasztetów. Oczywiście nie można zapomnieć o kulinarnym klasyku kuchni polskiej, czyli chlebie ze smalcem i ogórkiem kiszonym. Sprawdź, jakie przepisy z użyciem smalcu przygotowali nasi użytkownicy.
7. Drożdżowe ze smalcem
Zobacz przepis
Drożdżowe ze smalcem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
10. Ciasteczka ze smalcem
Zobacz przepis
Ciasteczka ze smalcem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
