Spis treści:
- Szałwia - charakterystyka
- Szałwia - właściwości lecznicze
- Przepis na napar z szałwii
- Jak pić napar z szałwii?
- Szałwia - przeciwwskazania
- Szałwia w kuchni - zastosowanie
Szałwia może się kojarzyć z kosmetykami - to częsty dodatek do szamponów, past do zębów czy płynów do płukania jamy ustnej. Tymczasem zioło to także świetna przyprawa kuchenna, którą zdecydowanie warto używać przy gotowaniu. Roślinę uwielbiają m.in. Włosi i chętnie dodają ją do saltimbocci, minestrone czy ribollity. Odkryj właściwości lecznicze szałwii oraz przepis na napar ziołowy.
Szałwia - charakterystyka
Szałwia lekarska to półkrzew z rodziny jasnotowatych, osiągający wysokość ok. 50 cm. Uprawiana jest na całym świecie, a naturalnie występuje w rejonie Morza Śródziemnego. Lubi lekko wilgotną glebę i nasłonecznione miejsca. Kwitnie na przełomie maja i czerwca, wypuszczając jasnofioletowe kwiaty.
Jak wygląda szałwia? Zdrewniała u nasady łodyga porośnięta jest listkami o owalnym kształcie. Są one pomarszczone i mają chłodną srebrno-zieloną barwę. To właśnie liście są najbardziej wartościowe w kuchni, medycynie i kosmetyce. Można używać tych świeżych oraz suszonych.
Jakie są wartości odżywcze szałwii? W liściach znajduje się cenny olejek eteryczny, w którego skład wchodzą m.in. flawonoidy, taniny, cyneol, bornel i tujon. Zioło zawiera także garbniki, karoten, kwasy organiczne oraz witaminy A, C i te z grupy B. Jest źródłem minerałów, tj. wapnia, magnezu, potasu, żelaza i cynku.
Sprawdź także: Pijecie ją z kawą? Na własne życzenie niszczycie wątrobę i trzustkę
Szałwia - właściwości lecznicze
Szałwia, którą naukowcy określają jako Salvia officinalis, zawiera szereg wartościowych składników odżywczych. W języku łacińskim salvus oznacza „zdrowy, bezpieczny", co dodatkowo wskazuje na cenne oddziaływanie zioła na ludzki organizm.
Na co pomaga szałwia? Właściwości lecznicze rośliny znane są już od starożytności. Grecy i Rzymianie stosowali ją jako antidotum na ukąszenia jadowitych wężów, a także do poprawy wzroku i pamięci. W średniowieczu stała się też środkiem na przeziębienia, problemy z układem trawiennym, zaparcia i ataki padaczkowe.
Szałwia skutecznie zwalcza infekcje jamy ustnej i gardła, łagodzi kaszel i hamuje rozwój bakterii. Usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego. Herbata i napar ziołowy pobudzają produkcję soków żołądkowych, łagodzą zgagę i redukują wzdęcia. Co więcej, wpływają na poprawę pracy jelit. Roślinę stosuje się także na dolegliwości skórne, m.in. grzybicę czy trądzik. Niweluje zmęczenie, poprawia humor w stanach obniżonego samopoczucia i obniża poziom cukru we krwi. Ponadto szałwię poleca się też kobietom, które kończąc okres laktacji, mają problem z powstrzymaniem wypływu pokarmu.
Zobacz: Sałatka z pieczonej dyni, z wędzonym serem i szałwią
Napar z szałwii - przepis
Herbatka z szałwii, czyli napar ziołowy, wykazuje właściwości przeciwzapalne, dezynfekujące i przeciwpotne. Świetnie działa na stany zapalne w całej jamie ustnej oraz poprawia pracę układu pokarmowego, m.in. łagodząc niestrawność czy zgagę.
Jak zrobić napar z szałwii? W zależności od tego, czy używasz świeżych, czy mielonych liści, przepis na herbatkę z szałwii będzie się nieco różnił. Jeśli używasz liści ciętych, przełóż łyżkę (max. dwie) ziela do małego rondelka i zalej szklanką wrzącej wody. Parz pod przykryciem przez 20 minut. Po tym czasie, gdy napój nieco wystygnie, nadaje się do picia, płukania jamy ustnej, nacierania czy przemywania skóry i stosowania jako okłady.
Przepis na napar z szałwii mielonej, czyli suszonej przyprawy, wykonuj w następujący sposób. Łyżeczkę proszku wsyp do filiżanki i zalej małą porcją gorącej, ale nie wrzącej (!), wody. Gdy płyn przestygnie, należy go wypić wraz z osadem.
Jak pić napar z szałwii?
Zioła nie powinno się pić przez dłuższy czas i w zbyt dużych ilościach. Zawarty w niej tujon, czyli organiczny związek chemiczny, zażywany w wysokich dawkach wykazuje działanie toksyczne. Prowadzi to z kolei do nudności, wymiotów, a nawet otępienia.
Najlepiej przygotowaną filiżankę naparu z szałwii podzielić na dwie porcje i wypić rano i wieczorem. Herbatkę można pić więc do dwóch razy dziennie.
Szałwia - przeciwwskazania
Nie wszyscy jednak mogą korzystać z cennych właściwości leczniczych rośliny. Kto powinien unikać szałwii? Niestety nie jest zalecana kobietom w ciąży oraz karmiącym, które w wyniku jej stosowania mogłyby uskarżać się na problemy lub całkowite zatrzymanie laktacji.
Nie powinny jej też używać osoby zażywające leki przeciwdepresyjne i przeciwzakrzepowe, ponieważ roślina może obniżać skuteczność ich działania. Wśród przeciwwskazań do stosowania szałwii wskazuje się też nowotwory pobudzane przez hormony estrogenne (m.in. chorujący na raka piersi).
Szałwia w kuchni - zastosowanie
Szałwia jako przyprawa kuchenna może być dodawana w formie suszonej, jak i świeżej. Zerwane liście są dużo bardziej aromatyczne i mają mniej gorzkawy posmak. Ziele pasuje do potraw tłustych, ponieważ czyni je lżejszymi i usprawnia ich trawienie. Świetnie sprawdzi się też jako dodatek do ryb, mięs i wędlin - zamaskuje ich zapach oraz orzeźwi potrawę (idealnie komponuje się z cytrynowymi nutami). Najlepiej pasuje do drobiu, kiełbasy czy cielęciny.
Szałwię warto użyć też do wegetariańskich potraw. Dynia i pomidory w kuchni wprost kochają to zioło, ale użyjesz go również do różnorodnych sałatek warzywnych, dań z kapustą, grochem i fasolą (niweluje wzdęcia). Będzie też wyśmienicie smakować z makaronami i gnocchi, a nawet jako ozdoba deserów.
Najlepsze potrawy lub produkty, do których warto dodać szałwii? Pieczona dynia, makaron z sosem pomidorowym, zupa warzywna na bulionie cielęcym lub drobiowym, smażony kurczak, pizza, pieczony pstrąg lub sałatka wiosenna. Pyszne będzie też masełko szałwiowe.
Poniżej znajdziesz wiele inspiracji na dania z szałwią w roli głównej:
1. Saltimbocca alla romana
Zobacz przepis
Saltimbocca z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
2. Indyk w pomidorach z szałwią
Zobacz przepis
Indyk w pomidorach z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
3. Ryż z warzywami i ryba z szałwią
Zobacz przepis
Ryba z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Placki z cukinii, papryki i marchewki z szałwią
Zobacz przepis
Placki warzywne z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
5. Polędwiczka w pieprzu z szałwią i rozmarynem
Zobacz przepis
Mięso z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
6. Gulasz z żołądków drobiowych z szałwią
Zobacz przepis
Gulasz z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
7. Pieczone podudzia z kurczaka z warzywami i szałwią
Zobacz przepis
Kurczak z rękawa z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
8. Cytrusowy labraks z szałwią
Zobacz przepis
Cytrusowy labraks z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
9. Makaron z cukinią i szałwią
Zobacz przepis
Makaron z cukinią i szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
10. Purée z cukinii z szałwią
Zobacz przepis
Purée z cukinii z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
11. Kotlety drobiowe z szałwią
Zobacz przepis
Kotlety drobiowe z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
12. Domowa szynka z szałwią
Zobacz przepis
Domowa szynka z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
13. Filet z ryby z szałwią
Zobacz przepis
Filet z ryby z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
14. Dynia pieczona z szałwią, chili i serem
Zobacz przepis
Dynia pieczona z szałwią / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
Sok z pigwy na odporność i nie tylko »
Wypróbuj placki ziemniaczane bez jajka. Będą pyszne i chrupiące »
Dieta na jesień. Co jeść, by cieszyć się zdrowiem i dobrym nastrojem? »
Dynia - czy można spożywać ją na surowo? »
