Fot. 123RF/Picsel
Grzyby uznawane są za jeden z najcenniejszych darów lasu. Stanowią one główny składnik wielu tradycyjnych polskich dań i - wbrew pozorom - słyną z licznych właściwości prozdrowotnych. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że wykazują one działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne, a do tego przeciwdziałają rozwojowi niektórych nowotworów.
Choć grzyby kojarzą się głównie z gotowaniem, w rzeczywistości ich zastosowanie jest niezwykle szerokie. Niektóre gatunki wykorzystywane są w kosmetologii, biotechnologii, farmacji, piekarnictwie, browarnictwie i wielu innych dziedzinach. Ich ogromnym atutem jest nie tylko niesamowity smak i aromat, ale także bogactwo witamin i minerałów.
Przechadzając się po polskich lasach, można natknąć się na wiele smakowitych okazów. Do tych najpopularniejszych należy m.in. borowik szlachetny, podgrzybek brunatny, pieczarka dwuzarodnikowa, maślak zwyczajny, koźlarz babka, koźlarz czerwony, mleczaj rydz, pieprznik jadalny (kurka) oraz czubajka kania. Kiedy pojawiają się pierwsze grzyby i gdzie dokładnie ich szukać? Sprawdźmy!
Kiedy pojawiają się pierwsze grzyby? Wcześniej, niż myślisz!
Wśród niektórych fanów grzybobrania utarło się przekonanie, że zbieranie grzybów powinno rozpocząć się we wrześniu, bo to właśnie wtedy pojawiają się pierwsze egzemplarze. Nic bardziej mylnego! Oczywiście to jesienią można spotkać najwięcej popularnych okazów, ale to nie oznacza, że po wiosennym spacerze po lesie wrócisz z pustymi rękami.
Boczniaki ostrygowate zaliczają się do okazów, które można spotkać zarówno wczesną wiosną, jak i późną jesienią. Zaliczane są one do grzybów nadrzewnych, często wyrastających na martwych lub zamierających drzewach. Charakteryzują się one miękkim, sprężystym miąższem i krótkim trzonkiem, a ich kapelusz osiąga nawet 25 cm średnicy. Grzyby te świetnie nadają się do gotowania, duszenia i marynowania.
Lubisz spacerować po lesie na przełomie marca i kwietnia? Możliwe, że spotkałeś na swojej drodze smardze. Są to grzyby o delikatnym miąższu i lekko orzechowym aromacie, które doskonale podkreślają smak potraw. Niestety występują one coraz rzadziej, a do tego objęte są ochroną - nie możesz zabrać ich z naturalnego środowiska, chyba że wyrosły na twoim prywatnym terenie.
Innym grzybem, który można spotkać w okresie wiosennym jest ciemnobiałka, która zazwyczaj pojawia się w bardzo dużych ilościach i w tych samych miejscach. Ciekawostką jest fakt, że w Europie występuje około 30 gatunków tego grzyba i wszystkie są jadalne.
Weź udział w konkursie i wygraj 250, 500 lub 1000 zł! Kliknij!
Kiedy rosną grzyby, czyli niezastąpiony kalendarz grzybiarza
Jak już wiadomo, najlepszą porą na zbieranie grzybów jest przełom lata i jesieni - to właśnie wtedy można liczyć na najkorzystniejsze warunki meteorologiczne, zwłaszcza odpowiednie temperatury i ciepłe deszcze. Jeśli liczysz na konkretne okazy, warto zapoznać się z kalendarzem grzybiarza - ten podpowie ci, kiedy rosną grzyby, na których najbardziej ci zależy. Oto kilka przykładów:
BOROWIKI: lipiec-październik,
MAŚLAKI: czerwiec-październik,
RYDZE: sierpień-listopad,
PODGRZYBKI: czerwiec-listopad,
KURKI: czerwiec-listopad,
GĄSKI: lipiec-listopad,
OPIEŃKI: wrzesień-listopad,
KANIE: czerwiec-listopad,
KOŹLARZE: lipiec-październik.
Gdzie szukać grzybów? To zależy od gatunku!
Okazuje się, że w przypadku grzybobrania ogromne znaczenie ma nie tylko pora roku, ale także miejsce występowania grzybów. Pamiętaj, że nie wszystkie okazy znajdziesz na tym samym obszarze - jeden z nich może pojawiać się w lasach liściastych, podczas gdy inny bytuje jedynie w lasach iglastych. Gdzie szukać grzybów, po które najchętniej sięgają Polacy? Oto lista najpopularniejszych gatunków:
BOROWIKI: lasy liściaste/iglaste/mieszane,
MAŚLAKI: lasy iglaste,
RYDZE: lasy iglaste,
PODGRZYBKI: lasy iglaste/liściaste,
KURKI: lasy iglaste/liściaste,
GĄSKI: lasy liściaste/iglaste/mieszane,
OPIEŃKI: lasy liściaste/iglaste/parki/ogrody,
KANIE: obrzeża lasów liściastych i iglastych/pobocza dróg/polany leśne,
KOŹLARZE: lasy liściaste/iglaste/parki/ogrody.
Gdzie zbierać grzyby, aby nie łamać prawa?
Zapewne niejedna osoba będzie zaskoczona faktem, że grzybobranie może być nielegalne. Istnieją kraje, które całkowicie tego zabraniają (np. Belgia i Holandia) oraz takie, w których można zebrać ograniczoną liczbę grzybów (np. Wielka Brytania, Niemcy, Szwajcaria). Co ciekawe, w niektórych miejscach - na przykład we Francji - za zbieranie grzybów należy uiścić odpowiednią opłatę.
Grzybobranie w Polsce jest całkowicie legalne, jednak obowiązują pewne ograniczenia. Zbieranie grzybów dozwolone jest w lasach państwowych, chyba że dostęp do nich jest zabroniony z powodu zagrożenia pożarowego, uszkodzenia runa leśnego lub działań związanych z ochroną. Jeśli chcesz uniknąć mandatu, omijaj także rezerwaty, parki narodowe oraz tereny prywatne.
Zobacz: Pęczotto z suszonymi grzybami i dynią
Jak zbierać grzyby? Zadbaj o swój komfort i bezpieczeństwo!
Niezwykle ważną rolę w grzybobraniu gra odpowiednie wyposażenie. Wybierając się do lasu, powinieneś zadbać przede wszystkim o swój komfort i bezpieczeństwo. Jak zbierać grzyby i co ze sobą zabrać? Z pewnością przydadzą ci się następujące elementy:
KOSZ: Trudno wyobrazić sobie grzybiarza bez kosza. Najlepiej, żeby kosz był przewiewny, aby grzyby się nie zaparzyły i nie straciły świeżości. Świetnie sprawdzi się tutaj wiklina.
NÓŻ: Zabierz ze sobą niewielki nożyk, który wygodnie leży w dłoni. Nie musi być to specjalne narzędzie, ale nożyk z pędzelkiem pozwoli ci oczyścić grzyby jeszcze przed wrzuceniem ich do koszyka.
RĘKAWICZKI: Rękawiczki ochronią twoje dłonie nie tylko przed zabrudzeniem, ale także bolesnymi otarciami. Możesz użyć rękawic ogrodowych lub tych wykonanych z lateksu/folii.
ATLAS GRZYBÓW: Nawet jeśli uważasz się za specjalistę od grzybów, zabierz ze sobą atlas grzybów z opisem i zdjęciami. Alternatywą dla papierowej wersji jest aplikacja na telefon.
SPRAY NA KOMARY I KLESZCZE: Przed wyprawą do lasu zabezpiecz się przed kleszczami i komarami. Odpowiedni preparat kupisz w aptece, drogerii i na wielu stacjach benzynowych.
MAPA LUB KOMPAS: Zgubić się w lesie to nie sztuka, dlatego warto mieć przy sobie mapę lub kompas. Pamiętaj, że elektroniczna nawigacja czasami zawodzi.
ODPOWIEDNIA ODZIEŻ I OBUWIE: Jako że w lesie panuje większa wilgoć, włóż wodoodporne buty o grubej podeszwie. Równie ważne jest nakrycie głowy i wygodne ubranie (zalecane długie spodnie).
JEDZENIE I NAPOJE: Zbieranie grzybów może zająć nawet kilka godzin, dlatego należy pamiętać o zapasie wody i jedzenia. W chłodny poranek wybawieniem może okazać się termos z gorącą herbatą.
Życzymy udanych zbiorów i podpowiadamy najlepsze przepisy na dania z grzybami:
1. Grzyby duszone - obiadokolacja grzybiarza
Fot. Hajduczek-naturalnie na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby duszone
Fot. Docherro na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby na grzance
Fot. BEATA1978 na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby w śmietanie
Fot. Hajduczek-naturalnie na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby w pomidorach
Fot. Asia67 na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby marynowane
Fot. ErJot na Smaker.pl / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie | Grzyby po kaszubsku
