Spis treści:
- Czym się różni barszcz biały i żurek?
- Jak zrobić zakwas żytni?
- Jak zrobić zakwas pszenny?
- Z czym jeść żurek?
- Najlepsze przepisy na żurek i barszcz biały
Jakie są różnice pomiędzy żurkiem a barszczem białym? Na to pytanie odpowiemy w artykule. Podpowiemy także, jak zrobić zakwasy - pszenny i żytni - z których możecie skorzystać podczas gotowania.
Barszcz biały i żurek – czym się różnią?
W niektórych domach gotuje się i barszcz biały, i żurek. Czym się różnią te dwie zupy? Oczywiście smakiem! A to wynika ze sposobu gotowania i jednego składnika, który zmienia wszystko. Są osoby, które za żurek dadzą się pokroić, a za barszczem białym nie przepadają. I odwrotnie.
Przecież na pierwszy rzut oka wyglądają one dokładnie tak samo – zwłaszcza jeśli podamy je w chlebie czy z tymi samymi dodatkami. Co więcej, czasem smak i zapach obu dań trudno jest rozróżnić. A mimo to są to dwie zupełnie inne zupy, które dzielą ludzi i sprawiają, że kłócą się oni przy świątecznym stole. No, może bez przesady – istnieją lepsze powody do spierania się niż żurek i barszcz biały.
Co w takim razie dzieli te zupy? Zakwas. Żurek przygotowywany jest na zakwasie żytnim, z kolei barszcz biały na zakwasie z mąki pszennej. Taką informację przeczytacie w wielu tekstach w internecie, ale czy tak jest rzeczywiście? Nie do końca. Tu bowiem musimy wprowadzić jeszcze jedno rozróżnienie – pomiędzy żurkiem i żurem!
Sprawdź także: Święta coraz droższe! Ile zapłacimy za tegoroczną Wielkanoc?
Żurek a żur – jaka jest różnica?
Jakby mało było sporów pomiędzy fanami białego barszczu i żurku, teraz do równania dochodzi nam jeszcze żur? Tak! Żurek i żur to wcale nie jedna i ta sama zupa. Różnice zauważalne są w konsystencji i zapachu, a także dodatkach.
Żurek a żur – jaka jest różnica między tymi dwoma daniami? Nazwa żur pochodzi od słowa niemieckiego – sauer – które oczywiście od razu kojarzy się z angielskim odpowiednikiem i samym smakiem zupy. Słowo znaczy kwaśny, zakwaszony i taki właśnie jest żur. Kwaśna zupa przyjęła się na naszych ziemiach już w XV wieku i ma się doskonale do dzisiaj, chociaż tak często żurek mylimy z żurem.
Żur początkowo był określany jako danie z zakwaszonej mąki – kiedyś, przede wszystkim, z mąki żytniej, razowej, owsianej, gryczanej bądź nawet z płatków owsianych. To zależało od dostępności, dlatego żur smakował inaczej w różnych regionach naszego kraju. Żur gotowany był na wędzonce, miał bardzo kwaśny smak i nie pływała w nim kiełbasa biała, a właśnie wędzona. Dodatkami do żuru były także ziemniaki, skwarki i smażona cebula. Wśród przypraw, które były konieczne do przygotowania żuru, znajdziemy czosnek, ziele angielskie i liść laurowy – bardzo podobnie do żurku. I nie, pod żadnym pozorem nie zabielało się żuru!
A co z żurkiem? Wiele osób dzisiaj myli żurek z barszczem białym, gdyż uważa się, że obie zupy powstają z zakwasu pszennego. To jednak nieprawda. Rzeczywiście żurek jest gotowany na zakwaszonej mące pszennej, jest lżejszy od żuru i pełen zapachu i smaku majeranku. Najczęściej zabielany, podawany z kiełbasą białą oraz jajkiem – inaczej niż żur.
A barszcz biały? Jak mówi sama nazwa, jest to barszcz, a zatem zakwas na tę zupę powinien być przygotowywany tradycyjnie z…warzyw! Prawdziwy barszcz biały zakwaszany jest kwasem z ogórków kiszonych lub kiszonej kapusty, nie zaś z mąki! Tak, tak – informacje znalezione w internecie mogą naprawdę wprowadzić człowieka w błąd. Chociaż teraz przyjęło się, że barszcz biały gotowany jest na zakwasie pszennym, barszcz biały a żurek dawniej różniły się właśnie tym, że pierwsza zupa gotowana była z dodatkiem kwasu warzywnego, druga zaś – zakwasu mącznego.
Zobacz: Wielkanocny żurek na zakwasie
Jak zrobić zakwas żytni?
Jeśli chcecie zrobić prawdziwy żur, dokładnie taki, jak robiono kiedyś, prawdopodobnie zastanawiacie się, jak zrobić zakwas żytni. Jest on niezbędnym elementem tradycyjnego żuru, który zachwyci wszystkich waszych gości i sprawi, że już nigdy nie pomylą oni żuru z żurkiem czy barszczem białym.
Zakwas na żur przygotowuje się podobnie jak zakwas na żytni chleb. Musi stać przez jakiś czas, zanim będzie gotowy – co najmniej siedem dni. Przyda wam się do tego mąka żytnia, woda, czosnek, ziele angielskie i liście laurowe. Jak zrobić zakwas na żur? Wlejcie wodę, najlepiej pół litra, do czystego słoika. Dodajcie pięć łyżek mąki żytniej, obrane ząbki czosnku (pięć, sześć), cztery liście laurowe i osiem ziaren ziela angielskiego.
Oczywiście ilość przypraw jest zależna od tego, jakie smaki mają być dominujące w zupie. Pamiętajcie, że żur nie zawiera majeranku. Zmieszajcie ze sobą całość i przykryjcie gazą. Nie zakręcajcie słoika – dajcie zakwasowi swobodnie oddychać. Codziennie mieszajcie zakwas, a po tygodniu pozbądźcie się przypraw. Możecie przelać zakwas do butelki i trzymać go w lodówce przez dwa tygodnie.
Jak zrobić zakwas pszenny?
Przygotowujecie żurek? Musicie zatem wiedzieć, jak zrobić zakwas pszenny! Oczywiście, jeśli macie zamiar uwzględnić to, jak wyglądał barszcz biały a żurek dawniej. Pamiętajcie, że do przygotowania zakwasu na żurek potrzebujecie nie tylko wody i mąki, ale także przypraw. Tutaj już obecny będzie majeranek! Wszystkie inne kroki są podobne do tego, co robiliśmy w przypadku zakwasu na żur. Możecie dodać jednak mniej czosnku, gdyż to nie jego smak ma wybijać się w zupie. Dodajcie także mniej liści laurowych i ziela. Tu musi królować majeranek. Cała łyżka do zakwasu będzie w sam raz. Zakwas na żurek również powinien stać przez tydzień.
Z czym jeść żurek?
Na to pytanie w każdym domu odpowie się inaczej. U niektórych, podczas świąt, żurek zajada się z jajkiem i białą kiełbasą – koniecznie w talerzu. U innych talerz zastępuje się pysznym, świeżo upieczonym chlebkiem, który także dodaje smaku zupie. Zwłaszcza, jeśli została ona zrobiona na domowym zakwasie. A co z żurem? Jak wspomnieliśmy wcześniej, żuru nigdy nie je się z białą kiełbasą. Dodatkiem do niego jest kiełbasa wędzona bądź inne wędzone mięso – na przykład boczek. Do tego w żurze znajdują się też ziemniaki, skwarki oraz smażona cebulka. Niektórzy fani czosnku dodają do zupy pieczone ząbki czosnku, by jeszcze bardziej podbić smak tej przyprawy w zupie. To, co znajdzie się na waszym talerzu, zależy oczywiście tylko od was.
Z czym jeść barszcz biały?
A z czym jeść barszcz biały – ten tradycyjny, przygotowany na kwasie z kapusty lub ogórków? Ze względu na to, że tę zupę gotuje się razem z kiełbasą, a czasem także grzybami, można podawać ją właśnie z tymi dodatkami. Najczęściej jednak w zupie ląduje biała kiełbasa i jajko ugotowane na twardo. Warto jednak wspomnieć, że w Małopolsce barszcz biały jada się z twarogiem, a na Kujawach z kluskami ziemniaczanymi.
Żur, żurek, barszcz biały – czy to ważne, co będziecie jeść na Wielkanoc? Nie! Najważniejsze, by zupa była pyszna i sycąca (i kwaśna!).
1. Wielkanocny żurek
Zobacz przepis
Jak zrobić wielkanocny żurek? / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
3. Żurek wielkanocny na domowym zakwasie
Zobacz przepis
Żurek wielkanocny na domowym zakwasie / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Żurek wegetariański
Zobacz przepis
Jak zrobić żurek wegetariański? / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
5. Żurek wielkanocny według Ewy Wachowicz
Zobacz przepis
Żurek wielkanocny według Ewy Wachowicz / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
6. Barszcz biały
Zobacz przepis
Barszcz biały na Wielkanoc / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
7. Barszcz biały na zakwasie
Zobacz przepis
Jak zrobić barszcz biały na zakwasie? / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
8. Barszcz biały na grzybku
Zobacz przepis
Barszcz biały na grzybku / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
9. Barszcz biały z białą kiełbaską i chrzanem
Zobacz przepis
Barszcz biały z białą kiełbaską i chrzanem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
10. Barszcz biały na trzy sposoby
Zobacz przepis
Barszcz biały na Wielkanoc / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
Naturalne barwniki do jajek. Wielkanocne pisanki zafarbujesz bez chemii »
Rzeżucha na Wielkanoc - kiedy i jak wysiać nasiona? Uprawa rzeżuchy krok po kroku »
Kiedy i jak wysiać owies, by ozdobił wielkanocny stół? Oto najlepszy termin! »
Leczo po francusku, czyli przepis na ratatuj. Jedz, by zgubić oponkę z brzucha »
