Spis treści:
- Jajka – wartości odżywcze
- Żółtko – wartości odżywcze
- Białko – wartości odżywcze
- Co jest zdrowsze – żółtko czy białko?
- Dlaczego żółtko ma różne odcienie?
Mogłoby się wydawać, że wszystkie żółtka z jajek są identyczne. Tak naprawdę jednak mogą znacznie różnić się od siebie przede wszystkim kolorem. Niektóre są ciemniejsze, inne znowu jaśniejsze czy nawet mniej lub bardziej pomarańczowe. Co kolor żółtka mówi o jajku? Czy ma znaczenie w kontekście jego wartości odżywczych? Odpowiedzi na te i wiele podobnych pytań znajdziesz poniższym artykule.
Sprawdź także: Jedz dwa jajka na twardo dziennie. Szybko zauważysz zmiany w samopoczuciu
Jajka – wartości odżywcze
Jajka mają wiele cennych właściwości odżywczych. Warto jednak pamiętać, że sposób przygotowania i gotowania jaj wpływa na ich ogólną wartość odżywczą.
Przede wszystkim warto pamiętać, że jajka to źródło pełnowartościowego białka, które jest bardzo łatwo przyswajalne przez organizm. To tak zwane białko wzorcowe, w którym znajdują się wszystkie aminokwasy, także te niezbędne, których nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. W 1965 roku Światowa Organizacja Zdrowia WHO uznała białko pochodzące z jajka za wzór, który służy do mierzenia proporcji aminokwasów w produktach.
W jajkach znajduje się także wiele witamin, głównie witamina A, E, D i K. Nie brakuje w nim także witamin z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak: potas, fosfor, wapń, żelazo, magnez, miedź, cynk czy selen. W żółtku znajdują się również beta-karoten i luteina chroniące oczy przed negatywnym promieniowaniem UVA i UVB.
Jajka charakteryzują się także korzystnym składem tłuszczu. Jeśli chodzi o tłuszcz, znajdujący się w jednym jajku to tylko 0,1 g stanowią złe nasycone kwasy tłuszczowe. Mnóstwo w nim potrzebnych dla organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasów omega-3 i omega-6.
Żółtko – wartości odżywcze
Co zawiera więcej białka – białko czy żółtko? Wartości odżywcze tego drugiego wskazują jednoznacznie, że to właśnie ta część jaja jest bardziej wartościowa pod tym względem, to właśnie ona paradoksalnie zawiera więcej białka. Trzeba jednak pamiętać, że smażenie czy gotowanie jajek na twardo zmniejsza ich właściwości nawet o 50 proc. Mimo wszystko nie brak tu wspomnianych już białek i składników odżywczych. Tłuszcze żółtka charakteryzują się szczególnie wysoką wartością biologiczną, gdyż mają świetne proporcje nienasyconych kwasów tłuszczowych w stosunku do tych nasyconych. Nie brakuje w nim także wartościowych fosfolipidów. Szczególnie istotne składniki żółtka to przede wszystkim specyficzne kwasy tłuszczowe, witaminy, ksantofile, cholina, immunoglobulina czy foswityna.
Białko – wartości odżywcze
Jak wartościowe jest białko? Wartości odżywcze tego składnika jajka są również imponujące. Samo białko to około 60% masy jajka. Po rozłożeniu na aminokwasy pokrywa aż 97 proc. zapotrzebowania organizmu ludzkiego na białko. W białku kurzym znajduje się wiele witamin przede wszystkim A, B i D. Pokarm ten zatem świetnie wspiera układ odpornościowy i reguluje wchłanianie wapnia oraz fosforu, co wpływa pozytywnie na utrzymanie zdrowych kości. Białko jest bardzo szybko wchłanialne, przez co idealnie nadaje się do spożycia po treningu, gdyż dostarcza w krótkim czasie składników odżywczych dla zmęczonych mięśni.
Co jest zdrowsze – żółtko czy białko?
Który składnik jajka jest zdrowszy, białko jajka, a może żółtko? Dyskusje na ten temat ciągle trwają. Co ciekawe, mimo że stanowią części jednego pokarmu, to jednak bardzo różnią się od siebie nie tylko pod względem składu chemicznego i wartości odżywczych, ale także właściwości technologicznych. Z pewnością wspólną cechą białka oraz żółtka jest zawartość wszystkich aminokwasów egzogennych. Ogromnym źródłem witamin w jajku jest żółtko. Zawiera także dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych i lecytyny, która stanowi główny budulec błon biologicznych. W żółtku nie brakuje również wapnia, cynku i fosforu oraz wysokiej zawartości żelaza.
W białku również znajduje się, tak jak już wspomnieliśmy, mnóstwo wartości odżywczych. Białko to doskonałe źródło wapnia, magnezu, żelaza, fosforu, cynku czy potasu. Nie brakuje w nim również witamin. W białku nie znajdziemy ani grama tłuszczu. Nie oznacza to jednak, że jest przez to gorsze od żółtka. Tłuszcze są bowiem potrzebne dla naszego organizmu Między innymi dlatego, że poprawiają przyswajanie witamin oraz minerałów.
Trudno zatem jednoznacznie powiedzieć, która część jajka jest zdrowsza. Każda zawiera unikatowe wartości odżywcze, dlatego nie warto odpuszczać ani białka, ani żółtka.
Dlaczego żółtko ma różne odcienie?
Zastanawiasz się, dlaczego żółtko ma różne odcienie? Kolor tej części jajka świadczy często o jego jakości i diecie kur. To jak hodowca utrzymuje kury i jak je odżywia, pokazuje nam właśnie żółtko. Najlepiej by jego kolor to ten pomarańczowy, intensywny. Najczęściej świadczy o tym, że kury pochodzą z wolnego wybiegu i chowu przydomowego. Zdarzyło ci się otworzyć jajko i dostrzec jasnożółte żółtko? Zapewne trzymasz w ręce jajka z chowu klatkowego, gdzie zwraca się mniejszą uwagę na odpowiednią dietę kur.
Z drugiej strony wartości odżywcze zarówno tego jaśniejszego, jak i ciemniejszego żółtka mogą być takie same. Często charakteryzują się po prostu identycznym składem makroskładników. Nie jest to jednak regułą. I co ważne nie oznacza to jednak, że masz wybierać tańsze jajka, gdyż wówczas przyczyniasz się do rozwoju chowu klatkowego, które wiąże się ze złym traktowaniem kur i ich cierpieniem.
Jaki kolor żółtka jest najzdrowszy?
Czy rzeczywiście kolor żółtka świadczy o jego jakości? O kolorze żółtka stanowią ksantofile, przede wszystkim luteina oraz zeaksantyna. To one decydują, czy żółtko jest bardziej żółte, pomarańczowe, ciemniejsze czy jaśniejsze. Czy wpływa to na wartości odżywcze jajka? Tak i nie. Dowodzi temu przede wszystkim odpowiednio zbilansowana dieta kur. Zatem intensywnie zabarwione żółtko może być znakiem, że kura była odpowiednio odżywiana. Niestety wielu hodowców podaje kurom, tuż przed niesieniem jajek, paszę bogatą w barwniki, na przykład kukurydzę. Wtedy również kolor żółtka jest bardziej intensywny. Niestety wtedy jajko najczęściej nie jest dobrej jakości.
Zatem jaki kolor żółtka jest najzdrowszy? Zdecydowanie ten bardziej intensywny i ciemniejszy. Niektóre badania pokazują, że wartości odżywcze mogą być podobne jak te z jajek z chowu klatkowego. Jednak na przykład badania opublikowane przez Journal of Food Science dowodzą, że żółtka ciemniejsze posiadają więcej kwasów tłuszczowych omega-3 oraz witamin.
Sprawdź, jak można wykorzystać żółtka w codziennych przepisach.
1. Brokuł z sosem z żółtek
Zobacz przepis
Brokuł z sosem z żółtek / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
2. Kruche ciasteczka z gotowanych żółtek
Zobacz przepis
Kruche ciasteczka z gotowanych żółtek / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
3. Sałata z sosem z gotowanych żółtek
Zobacz przepis
Sałata z sosem z gotowanych żółtek / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
3. Tradycyjne lody na bazie żółtek o smaku kawy latte
Zobacz przepis
Tradycyjne lody na bazie żółtek o smaku kawy latte / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
4. Swojski makaron domowy
Zobacz przepis
Swojski makaron domowy / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
6. Pierogi na słodko z twarogiem i żółtkami
Zobacz przepis
Pierogi na słodko z twarogiem i żółtkami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
7. Zapiekane gruszki pod utartymi żółtkami z cukrem
Zobacz przepis
Zapiekane gruszki pod utartymi żółtkami z cukrem / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
8. Sałatka ze szpinakiem, łososiem i peklowanymi żółtkami
Zobacz przepis
Sałatka ze szpinakiem, łososiem i peklowanymi żółtkami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
Właściwości zdrowotne prosa (kaszy jaglanej) »
To naturalny antybiotyk. Babciny przepis wraca w nowej formie »
Dodaj do mielonych zamiast cebuli. Nigdy nie były tak delikatne i soczyste »
