Spis treści:
- Małopolskie potrawy wigilijne
- Podkarpackie potrawy wigilijne
- Kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne
- Śląskie potrawy wigilijne
- Wielkopolskie potrawy wigilijne
- Mazowieckie potrawy wigilijne
- Podlaskie potrawy wigilijne
Małopolskie potrawy wigilijne
Z małopolskich stołów wigilijnych co roku unosi się zapach suszonych grzybów, kiszonek, kasz oraz orzechów. Ci, którzy kładą nacisk na bardziej wykwintną świąteczną kolację, swoich bliskich częstują na przykład sandaczem z jajami. Niemniej jednak małopolskie potrawy wigilijne to przede wszystkim wykorzystanie zapasów, które udało się zgromadzić przed zimą. Jakie potrawy znajdują się na wigilijnym stole w Małopolsce?
Małopolskie potrawy wigilijne, obok tradycyjnego barszczu z uszkami na samodzielnie przygotowanym zakwasie, siedzących przy wigilijny stole jako pierwsza często rozgrzewa zupa migdałowa. Staropolską potrawę można przygotować na tłustym mleku, śmietance lub na wodzie jako postną wersję.
Na stole pojawia się też karp zatorski. To odmiana, która powstała w ciągu kilku wieków hodowli i krzyżowania, który prawdopodobnie rozpoczął zakon cystersów w średniowieczu. Dlatego małopolskie potrawy wigilijne kończy często karp zatorski, którego wyróżniają wysokie walory smakowe oraz mięso o mniejszej zawartości tłuszczu. Wigilijny karp w Małopolsce podawany jest na kilka sposobów, jednak najczęściej wybierany jest ten smażony w panierce lub po żydowsku w galarecie z cebulą, rodzynkami i orzechami.
Małopolskie potrawy wigilijne, w zależności od gospodarstwa, to także żurek przygotowany na bulionie rybnym lub wywarze grzybowym, grzybowa z makaronem lub zupa grochowa. Jakie jeszcze małopolskie potrawy wigilijne znajdują się na stole? Nie brakuje jeszcze takich potraw, jak:
- pierogi z kapustą i grzybami,
- fasola z suszonymi śliwkami,
- paszteciki z grzybami,
- kaszy z suszonymi grzybami.
Małopolskie potrawy wigilijne to również kulebiak z kapustą i grzybami. Ten to bardzo popularny, duży pieróg drożdżowy. Wigilijne stoły na południu kraju uginają się również pod ciężarem słodkich pyszności. Pośród częstych potraw goszczą kluski z makiem lub tradycyjna kutia, przyrządzana z pszenicy, maku, miodu, orzechów i suszonych owoców.
Staropolska wigilijna zupa migdałowa
Zobacz przepis
Staropolska wigilijna zupa migdałowa / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Podkarpackie potrawy wigilijne
Wigilijne stoły Podkarpacia uginają się pod sporą liczbą regionalnych potraw. Na kuchnię tego regionu duży wpływ miała kultura łemkowska. Na Podkarpaciu wigilia to obowiązek 12 potraw, bo mniejsza ich liczba według tradycji oznacza głód w tylu miesiącach, ile potraw brakowało. Oto podkarpackie potrawy wigilijne, które są przygotowywane na 24 grudnia.
Podkarpackie potrawy wigilijne to tradycyjnie barszcz z uszkami oraz kapusta z grochem. Te oczywiste potrawy należy uzupełnić o podkarpacką postnicę. Ta to kasza pęczak gotowana z dodatkiem rodzynek oraz polskich suszonych owoców, najczęściej jabłek, gruszek i śliwek. Przywołując podkarpackie potrawy wigilijne trudno nie wspomnieć o podkarpackim pierogu.
Podkarpacki pieróg nadziewany jest kapustą oraz startymi na tarce ugotowanymi ziemniakami. Kolejne podkarpackie potrawy wigilijne to gołąbki z ziemniakami i kaszą gryczaną, gdzie liście kapusty nadziewane są ziemniakami, kaszą i suszonymi grzybami. O podniebienia w świąteczną kolację zadba również kasza ze śliwkami, doprawiana do smaku cukrem.
Sprawdź także: Jak zrobić idealne uszka na święta? Od przygotowania ciasta aż po mrożenie
Podkarpackie potrawy wigilijne to również smażony karp. Rybę przygotowuje się na klarowanym maśle, po wcześniejszym długim wymoczeniu karpia. To niejedyna tradycja przyrządzania karpia na Podkarpaciu. Jedną z bardziej znanych potraw jest także karp po starzawsku. Ten przyrządzany jest w tradycyjny sposób przy użyciu takich składników jak cebula, śmietana i sól.
Karpia z hodowli ze Starzawy należy delikatnie doprawić solą, pieprzem, dodać liść laurowy i ziele angielskie, a następnie dusić na wolnym ogniu około 20 minut. Gdy mięso ryby się zetnie, zalać śmietaną i pozostawić na ogniu przez ok. 40 minut.
Gołąbki z ziemniakami
Zobacz przepis
Gołąbki z ziemniakami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne
Kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne to urodzaj rozmaitości. W tym regionie naszego kraju ze świątecznego stołu unoszą się zapachy grochu, fasoli, maku, suszonych grzybów i owoców. Oczywiście kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne to fuzja kapusty, ziemniaków i siemienia konopnego. Do dziś w niektórych domach wciąż można zjeść tradycyjną zupę brzadową.
Zupa brzadowa to postny posiłek, na który składają się przede wszystkim suszone owoce. Do tej popularnej na Kaszubach zupy dodaje się czasem stare ziemniaki, grzyby, śmietanę lub kluseczki. Te ostatnie pojawiają się w różnej formie, dlatego w zależności od gustu zupę brzadową podaje się z kluskami lanymi lub kładzionymi.
Kolejne kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne to ryby. W zależności od regionu królują różne jej gatunki. W północnej części Kaszub wigilijnym specjałem często jest węgorz z kluskami i śliwkami. Inny sposób jego przygotowania to solona ryba z ziemniakami w mundurkach. Poza tym na całym obszarze nie brakuje przede wszystkim potraw ze śledzi.
Na pomorskim wigilijnym stole nie może zabraknąć również pierogów z kiszoną kapustą i ziemniakami. Oczywiście potrawy wigilijne, których nie może zabraknąć, to także grzybowniczki. Te to popularne bułki drożdżowe z farszem grzybowym. Kaszubskie i pomorskie potrawy wigilijne to również:
- kujawskie pierogi z kapustą i grzybami,
- groch z kapustą,
- kluski z makiem,
- wigilijna zupa z suszonych śliwek.
Obfitujący w ryby region to również bardzo ciekawe zupy. Jedną z nich jest rosopita. Ta przypomina rosół, jednak to popularna w małych miejscowościach zupa śledziowa. Jeszcze inne interesujące pomorskie potrawy wigilijne to parzybroda. To zupa, której podstawowymi składnikami są włoska kapusta oraz ziemniaki. Z kolei słodkie przysmaki przygotowywane na święta w tym regionie to chociażby drobne pierniczki, kujawskie pierniki z ziemniakami czy pierniki na karmelu.
Śląskie potrawy wigilijne
Tradycyjny wigilijny śląski stół to zamiast 12 potraw wigilijnych przede wszystkim sześć potraw, bez których Ślązacy nie wyobrażają sobie Bożego Narodzenia. Śląskie potrawy wigilijne przygotowywane są zgodnie z zasadą po kąsku ze wszystkiego. Najważniejsze są jednak ryby, makówki, a także moczka. Jak jeszcze prezentują się śląskie potrawy wigilijne?
Pomijając oczywistą kapustę z grochem, na śląskim wigilijnym stole musi pojawić się siemieniotka. To zupa z siemienia konopnego z uprażoną kaszą jęczmienną. Obowiązkowo musi pojawić się również zupa z głów ryb. Ta przygotowywana jest z odciętych głów karpia lub suma, a do smaku dodaje się pasternak, który nadaje jej charakterystyczny smak.
Śląskie potrawy wigilijne to wspomniana moczka. Tę podobno kocha się lub nienawidzi. Podaje się ją w formie słodkiego deseru, który wypełniony jest owocami i bakaliami. Trudno szukać jednego przepisu na moczkę, ponieważ w każdym domu przygotowuje się ją trochę inaczej. Można ją przygotować na przykład na wywarze z ryb lub na gorąco z fasolą. Co nie jest rzadkości, część Ślązaków do moczki dodaje piwo, a nawet wysokoprocentowy alkohol.
Sprawdź także: Tak pachną święta. Zimowe przyprawy i ich cenne właściwości
Kolejne śląskie potrawy wigilijne to makówki. Te to świąteczny deser, których głównymi składnikami makówek są zmielony mak, miód, mleko, bułka lub strucla oraz bakalie. Obok kapusty z grzybami na śląskim stole wigilijny znajdzie się także panczkraut, czyli ciapkapusta. Aby ją przygotować, należy ugotować kapustę kiszoną i doprawiać wedle uznania. W tym samym czasie należy ugotować ziemniaki. Na małej patelni należy podsmażyć potarte kilka ząbków czosnku, a całość wymieszać w jednym garnku i doprawić do smaku.
Śląskie potrawy wigilijne to przeważnie brak, w porównaniu do innych regionów, zupy grzybowej lub barszczu z uszkami. Trudno w wigilijnym jadłospisie Ślązaków szukać także tradycyjnych, świątecznych pierogów. Niemniej jednak na stole pojawi się śląski kompot wigilijny. Do jego przyrządzenia wykorzystuje się suszone owoce, a mocnego aromatu i wyrazistego smaku po kilku dniach pozostawienia go w lodówce.
Wielkopolskie potrawy wigilijne
To, co obecnie znajduje się na wigilijnym stole w większości wielkopolskich domów, ma dość krótką tradycję. Ta sięga okresu międzywojennego i lat powojennych. Oczywiście niektóre potrawy mają starsze pochodzenie lub uległy modyfikacji. Wpływ na wielkopolskie potrawy wigilijne ma powojenna migracja i przesiedlenia, które zdecydowały o mieszaniu się oraz przenikaniu wigilijnych tradycji.
Wielkopolskie potrawy wigilijne to oczywiście makiełki. Ta tradycyjna postna potrawa składa się z maku, bakalii i klusek lub makaronu. Makiełki podaje się inaczej w zależności od regionu. W jednej części Wielkopolski robi się je poprzez pokrojenie bułki pszennej i namoczenie jej w mleku, a następnie dodanie maku, miodu lub cukru i rodzynek. Gdzie indziej, zamiast w mleku, moczy się ją w wodzie. W innych regionach ziemi wielkopolskiej makiełkami zwie się po prostu kluski z makiem.
Obok makiełki na wigilijnym stole koniecznie muszą pojawić się również śledzie w śmietanie, ziemniaki w mundurkach oraz kapusta z grzybami. Jeżeli mowa o zupach, na liście wielkopostnych potraw wigilijnych królują barszcz z uszkami, grzybowa oraz zupa rybna.
Mieszkańcy Wielkopolski często w święta zajadają się także pieczonymi podpłomykami z ziemniaczanego ciasta, czyli moskalami. Wielkopolskie potrawy wigilijne to równie popularny karp w sosie piernikowym. Choć ten smakowy tandem może wydawać się kulinarnym błędem, piernikowy sos zaskakuje korzennym aromatem. Do tego karp w sosie piernikowym to połączenie słodkich rodzynek, karmelu oraz miodu. O kwaśną nutę tej wielkopolskiej potrawy wigilijnej dba kwaśny sok z cytryny i octu z czerwonego wina. Wszystko posypane jest jeszcze płatkami migdałów.
Deser na wigilijnym stole w Wielkopolsce to głównie makowiec. Na wielkopolskich stołach pojawiają się także pierogi. Prawie nigdzie nie je się kaszy i tylko gdzieniegdzie występuje nadal groch, najczęściej z kapustą.
Mazowieckie potrawy wigilijne
Wigilijne potrawy Mazowsza od wieków determinują lasy pełne grzybów. Trudno więc dziwić się, że w tym regionie na świątecznym stole królują grzyby w wielu odsłonach. Do tego nie należy pomijać popularne tutaj rwaki. Mazowieckie potrawy wigilijne podawane są w towarzystwie kompotu z suszu. To właśnie stąd wywodzi się tradycja picia tego napoju podczas wigilii.
Mazowieckie potrawy wigilijne rozpoczyna zupa grzybowa. Nie jest zaskoczeniem, że grzyby podawane są również w kapuście, a dodatkowo podaje się je po usmażeniu w panierce. Obok grzybów na mazowieckim stole wigilijnym królują także kłosy. Te to lane kluski w kształcie kłosów zboża, a im dłuższe, tym lepsze. Związane jest to z wierzeniem, że od ich wielkości zależą przyszłoroczne zbiory.
Mazowieckie potrawy wigilijne to przede wszystkim znane rwaki. To ziemniaczane kluseczki podawane z kapustą i grzybami lub okrasą. Sama nazwa tej tradycyjnej potrawy pochodzi od sposobu formowania klusek. Gotowe ciasto rwie się na podłużne kawałki, a następnie formuje na kształt podłużnych wrzecion. Podczas wieczerzy na Mazowszu podaje się także kaszę jaglaną z olejem i kisiel żurawinowy.
Sprawdź także: Najlepsze sałatki na święta i nie tylko. Odkryj 7 pysznych pomysłów
Jeżeli mowa o rybach, mazowieckie potrawy wigilijne to głównie smażony karp. Jednak część mieszkańców tego regionu decyduje się na rybę w galarecie. Najczęściej stawiane na stole są słodkowodne odmiany takie jak tołpyga, amur lub karp właśnie. Ryba w galarecie nie jest trudna do wykonania, jednak wymaga nieco cierpliwości. Można ją przygotować z różnymi dodatkami, a może być podawana jako rybne płaty lub kawałki faszerowanej ryby.
Podlaskie potrawy wigilijne
Wigilijne potrawy na Podlasiu to często kresowe korzenie. Jak to bywa w innych regionach kraju, Podlasie to region o wielkim bogactwie natury, dlatego podstawą podlaskiej Wigilii są potrawy na bazie takich produktów jak różnego rodzaju zboża czy dary lasu. Jak wyglądają podlaskie potrawy wigilijne i co musi znaleźć się na świątecznym stole?
Podlaskie potrawy wigilijne to m.in. barszcz grzybowy. Ten to klarowna tradycyjna zupa grzybowa wigilijna z suszonych grzybów, podawana z uszkami z farszem grzybowym lub łazankami. Jeżeli za dużo w tym grzybów, to warto wiedzieć, że na Podlasiu jako danie główne podawany jest karp. Jednak na stołach pojawiają się też śledzie pod różnymi postaciami.
Oryginalne podlaskie potrawy wigilijne to wareniki. Wareniki to pierożki, które wyglądem przypominają te tradycyjnie lepione w Polsce. Różnią się jedynie bezmięsnym farszem. Można je podawać zarówno na słodki i słono. Wareniki na Podlasiu podczas Wigilii są podawane, a jakże, z kapustą i grzybami.
Podlaskie potrawy wigilijne to również kulebiak. Pieczone ciasto w formie strucla o lekko błyszczącej skórce. Kulebiak z kapustą i grzybami to bardzo popularny, duży pieróg drożdżowy. Jednym z najbardziej popularnych dań jest również kutia. Czasami, choć coraz rzadziej, je się również kisiel, przygotowywany zalewając gorącą wodą owsianą mąkę. Po wystygnięciu ma konsystencję galarety.
Oprócz tego na wigilijnym stole Podlasia można znaleźć m.in. gotowaną kapustę z grzybami, gotowane ziemniaki czy suszone gruszki. Na Podlasiu obowiązkowa słodka pozycja na wigilijnym stole to racuchy. Podlaskie racuchy wigilijne na drożdżowym cieśnie są słodkie. Wielu mieszkańców tego regionu uważa, że koniecznie trzeba je smażyć na oleju lnianym. Właśnie wtedy smakują najlepiej.
Strudel z kapustą i grzybami
Zobacz przepis
Strudel z kapustą i grzybami / Aby zobaczyć przepis, kliknij w zdjęcie
Zobacz także:
Nigdy nie stawiaj jej na świątecznym stole. Ta ryba gwarantuje problemy »
Dodaj ten składnik do sernika. Będzie lekki jak chmurka »
6 domowych sposobów na zbicie ciśnienia. Tak unormujesz jego wartości »
